Vawiin khan Chief Minister Pu Lal Thanhawla; Union Minister of State for External Affairs Gen.(Dr.) V.K. Singh leh Bangladesh Sawrkara State Minister for Water Resources  Pu Muhammad Nazrul Islam ten vawiin khan Mizoram University Auditorium-a Mizoram University leh Research Centre for Eastern & North Eastern Regional Studies (CENERS-K) tangkawpte buatsaih; Mizoram Sawrkar, Confederation of Indian Industry (CII) leh Numaligarh Refinery Limited (NRL) te hriatpuina leh tawiawmnaa neih; Act East Policy kalpuina tura Mizoram pawimawhna leh remchhanna te sawihona leh inrawmkhawmna  International Seminar on “Mizoram, Gateway to South East Asia? What needs to be done?” tih chu an hmanpui.

Chief Minister Pu Lal Thanhawla chuan Sawrkar Laipuiin tha thar thawha hun hmasa lama Look East Policy tia kalpui thin chu Act East tia thlakin phur taka a hlawhtlin ngeina tura hma a lak thu sawiin he policy hian Hmarchhak, a bik takin Mizoram tan hlawkpuina tak tak a la thlen lo tia ngaihdan lian tak a la awm laia hetianga huamzau taka he policy tih hlawhtlin nan a Mizoram dinhmun pawimawh dante leh a remchanna neih te thlir a, sawihona buatsaih hi hlawkthlak hle nia a rin thu a sawi a. He seminar-a sawihona hian Mizoram hmasawnna atan kawng thar a hawn ngei a beisei thu a sawi bawk.

Chief Minister chuan kawng hrang hranga Mizoram dinhmun, hmasawnna a neih dante leh Mizoram Gross State Domestic Product (GSDP) than chhoh dante tarlangin Mizoram chu state naupangte nichunga hmasawnna kawng chu a phak tawk angin chak taka a zawh ve thu a sawi. Look East Policy hmangin Hmarchhak ah kawng hrang hrangin hmasawnna, a bik takin economic hmasawnna chak leh zawka a thlen theih thu sawiin Hmarchhak state dangte aiin Mizoram hi ralmuan avang te, ram pahnih in an karcheh avangte in leh remchanna dangte a neih avangin Look East Policy a taka a hlawhtlin nan Mizoram chuan dinhmun pawimawh tak a luah a ni, a ti. Ramchhung hmun dangte nen Hmarchhak bial economic inthlunzawmna hi a harsa viau tih kan pawm a ngai a, logistical harstna leh chhan dang avangtein a harsa leh zuala, chuvangin helai bial kawng tin renga hnufual khaichhuahna kawng awmchhun chu Hmarchhak bial leh Asia Chhim Chhak ramte inthlunzawma insumdawntawnna kawng hawn hi a ni, a ti a. Hemi tih hlawhtling turin a bial mipuiten an ngaihtuah leh rilru te tihtak zeta an thawh a ngaih thu leh chumi anih loh chuan Act East chu Look East anga maia a thu chauh a awm a hlauhthawn thu a sawi.

Ram thenawm te nen inunauna kawngka hawng a, a tawn tawnin infrastructure te buatsaih a, insumdawn tawna hlawkpui ve ve turin hmalakna mai bakah thenawm ram ten Mizorama investment an neih a pawimawh dawn tih sawiin Chief Minister chuan Mizoram chuan chhuahka ni turin Tripura, Assam leh Manipur Sawrkar te bakah DoNER Ministry leh NEC tanpuina a mamawh  dawn a, hetah hian theihtawp chhuahpui turin thuneitu te chu a sawm a. Seminar hlawhtling tura a duhsakna hlanin Chief Minister chuan he nihnih awh sawihona ah hian mithiam ten inhawng takin rilru zau tak pu in he thu hi khel a, an tawnhriat leh ngaihdan te sawichhuak turin a chah bawk.

He nihnih awh International Seminar-a Special Address sawi turin tukina Guwahati atanga lo thlawk Union Minister of State for External Affairs, Gen. (Dr.) V.K. Singh chuan Mizoram dinhmun  ngaituahin he Seminar hi thil tihawm tak nia a hriat thusawiin Mizoram dinhmun pawimawh dante thlirin Kaladan Multi Modal Project kha ngaituah chhuah a ni a, Sawrkar Laipuiin he project hi a ngaipawimawhin a vilzui renga, hma tak leh kokim taka he project zawhfel anih thei nan Sawrkar laipuiin theihtawp a chhuah dawn a ni, a ti. Ministry of Surface Transport chuan Mizoram leh Manipur te chu inkawlpawhna leh rel kawngah a ngaipawimawha, a bik takin rel hmanga bungraw phurh luh leh phurh chhuahna a awm loh chuan insumdawntawnna hian awmzia a nei thui thei dawn lova chuvangin heng ruhrel leh ruangam te hi chak taka kan din a ngai dawn a ni, a ti. Act East policy ah inthlunzawmna leh inkawlpawhna chu a bika ngaipawimawh a nih tur thusawiin Trilateral Highway Myanmar kaltlanga Thailand leh Asia Chhim Chhak ram te pawh thla zel tur sial mek pawh hma taka zawhfel a nih theih nan theihtawp chhuah mek a nih thu te a sawi bawk.

Union Minister chuan Mizoram chu Bangladesh leh Myanmar ah te sawrkar tha leh ngelnghet a awm thusawiin heng ram pahnih te hian kawng hrang hranga India Sawrkar nena thawhho an duh a, kan thawhho chuan nasa takin Hmarchhak mai nilo rampum tan hmasawnna nasa leh zawka a thlen thei thu te a sawi a. Act East Policy hlawhtlin pui tur chuan state-a mipuite an pawimawh hle nia a hriat thusawiin thalai lehkhathiam te tan thiamna bik (skills) tha an neih a pawimawh dawn a, hetiang thiamna bik thalai ten an neih chuan nakin zelah a ram mipui ten chanvo tam zawk a nei thei dawn a ni, a ti. Mizoram chuan tui chakna hmanga kawlphetha siamchhuahna leh tourism ah te potential a neih that thusawiin rural tourism te ngaihpawimawh bik a tul thu a sawi. Tunlai khawvel thangzelah firfiaka che te laka inven reng a tul thusawiin heng kawhmawhbawl miten hmasawnna an tih thuanawp loh nan leh harsatna an siam loh nan mechanism tha tak kan siam reng a ngai a ni, a ti.

Seminar-a Keynote Address sawitu Bangladesh Sawrkara, State Minister for Water Resources Muhammad Nazrul Islam chuan Hmarchhak bial pum chu Bangladesh Sawrkar in a ngaihpawimawh bik thusawiin Hmarchhaka hmasawnna a awmin, ram pahnih kan thang thei a, hei hian kan mipuite tan hmasawnna kawng tam tak a hawn belh thei a ni, a ti. Inkalpawhna chungchang sawiin Hmarchhak tan India ram chhung hmun dangte nena kawnga inthlunzawmna chu harsa a, hetah hian Bangladesh chu a pawimawh a, hemi atan Bangladesh Sawrkar chu a inhawng hle a ni, a ti. British hunlaia luidunga inkalpawhna chu Hmarchhak mite tan chhuahka ber a ni thin a mahse hei hi hun a inher danglam avangin hlamchhiah a ni a, luidunga inkalpawhna hi tharthawh a ngaiin hmalaknakansiama tha a ni, a ti.

Ram hruaitu pahnih Prime Minister Sheikh Hasina leh Prime Minister Narendra Modi ten hmathlir tha tak leh zau tak an neih thusawiin heti khawpa thawhhona tha leh inlaichinna tha hi kum 1975 hnu lamah a thlen vawikhatna anih ka ring hial a ni, a ti a. Lui te chu Bangladesh nunna anih dante sawiin hnianghnar zawka tui lakna tur a awm theih nan Bangladesh Sawrkar chuan Ganges Barrage siam a tum a, he project ah hian India thawhhona kan mamawh dawn a, stake holder ni ve turin India Sawrkar ka sawm duh a ni, a ti. Chittagong Hill Tracts chu hawn zau zel anih thu te lehBangladesha Mizo khua Sazep chu ngaihpawimawh a duh dante a sawi  a. Bangladesh chuan engtikah mah a ram hi India laka firfiaka che te  tan hman a rem ti dawn lo thu a sawi bawk.

Ni hnih awh International Seminar-a thusawitu lokal zinga hian India ram palai lo ni thin tawh te, ram dang palai lo ni thin leh ni mek te, mithiam bikte leh hemi lama thawktu leh tawnhriat nghah tak nei mi challang tak tak te leh NanyangTechnologicalUniversityhnuaia S. Rajaratnam School of International Studies (RSIS) mithiamte bakahMizoramaUniversity-a Professor te an tel a ni. Seminar chhung hian thupui pawimawh tak tak – inbiakpawhna, thilsiamna, kawlphetha leh thahrui, insumdawn tawnna leh bungraw lakluh leh thawnchhuah te, hmalak nana chakkhai mamawh te, ram leh hnamzia, ramri leh venhimna chungchang te, ram dang leh state dangte nena inlaichinna leh hmathlir dangte bakah a pawimawh ber tih theih – thalaite dinhmun leh an pawimawhna te, he nihnih chhung hian sawihova, ngaihtuah ho a ni dawn a ni.

Seminar bul tumtu ber CENERS-K hianIndiachhaklam bial, a bikin hmarchhak state-te thlur bing deuhin hmasawnna, remna leh venhimna chungchangah ngaihtuahna sengin zirchhiana, sawihona leh rawtnate ansiamthin a, chutianga mithiam intelkhawm (think tank) an ni.

 

 

Attachment

  • Loading attachment...