Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome (PRRS) hi vawk natna, chi thlahna leh thawkna dawt natna a ni. He natna hi virus chikhat Arterivirus in a thlen a ni a, vawk rai laiah no chhiat leh thla kim lova piang a awm duh a, a note an pian huna piang pawh an chak lova, reilote ah an thi mai thin.

He natna hi kum 1987 khan America ramah hmuhchhuah a ni a, 1990-92 bawr velah Europe ram hmun hrang hrang ah a darh a. Asia chhimchhak ram i.e. Thailand, Indonesia, Vietnam, Laos etc ah te darh lehin tunah hian kum 2012 atang khan Myanmar ramah a awm mek ani. India ramah chuan he natna hi hriat ani ngai lova, kum 2011 ah khan Meghalaya a Farm pakhatah hmuh a ni a., amaherawhchu Farm pakhatah chauh a hri a awm avangin hmun danga an kai darh hmain awlsam takin control a ni. Mizoram ah pawh PRRS & Classical Swine Fever hi kumin March-May chhungin Aizawl leh hmun thenkhat ah a leng tih hmuhchhuah a ni a. Record a a lan dan chuan PRRS avang hian ran puitling an thi tam ngai lova, 10-15 % thleng vel chauh thi a ngaih a ni. Chuvang chuan Mizorama vawk hri leng pawh hi a tam zawk chu Classical Swine Fever a nih rin a ni. Heng ran damlo leh dam chhuajk tawh atanga thisen lak 64 te hi ICAR for NEH, Barapani ah thawn an ni a, heng zinga 57 te hian PRRS positive a ni tih hmuhchhuah a ni a, heng sample te hi finfiah lehzual turin High Security Animal Disease laboratory, Bhopal ah thawn leh in an ni pawh hian PRRS hi an lo nemnghet ta a ni. Hemi anih avang hian khawvel map a PRRS nei ram tarchhuah zingah India hming a lo lan theih dawn tak avangin vawk lakluh leh thawn chhuah ah ram sumpai a nghawng dawrh theih dawn avangin Sorkar laipui pawhin a ngai pawimawh em em a ni.

Hemi chungchang ngaihtuah tur hian Sorkar laipui, Ministry of Agriculture, Department of AH, Dairying & Fisheries chuan Expert Committee ni 25/6/2013 khan a kova, he meeting ah hian an sawm angin Secretary, AH & Vety Department, Director, AH & Vety Department leh AH & Vety Department atangin Officer 2 an tel ve a ni. He meeting hian Mizoram atanga PRRS umbo dan tur chi hrang hrang a ruahman a ni.

PRRS natna hi mihringin kai thei a ni lova, amaherawhchu vawk leh vawkah inkaichhawn awl tak a nih avangin he natna darh zel tur veng tur hian Department leh vawk vulhtu te tan ho a tul hle a ni. He natna hi khawvel hmun danga an tawrh nasat ang em em a tuar lovin Mizoram ah chuan ziaawm lam a pan mek niin a lang a. Mizoram a kiansan fel thuai turah ngaiin, beiseina sang tak nen an thlir mek a ni.

1) He natna thlentu virus hi tuisa-ah 56 Degree Celcius ah a thi thei a, tui so a chhum hlum hlum theih a ni.

Kan fimkhurna tur te -

1) Vawk damlo hralhin zuar lo ila.

2) Vawk damlo rinhlelh chungchangah vety Hospital ah hriattir thuai ni se.

He natna hi Mizoramah hmuhchhuah a nih atangin uluk taka enzui reng a ni a. Tun dinhmunah vei thar hmuh a ni lo. Mizoram atanga vawk chhuak leh ram dang atanga vawk lo lut tur pawh dang tura hma lak nghal a ni.