Vawiin khan Assembly Conference Hall-ah MLA te pualin tunlaia Mizoramin natna kan hmachhawn lian zual pathum HIV/AIDS, Cancer leh COVID-19 chungchanga Mizoram dinhmun inhrilhfiahna hun buatsaih a ni a, he hunah hian sawrkar hnathawk hotu lian te an tel bawk a ni.

Hun kaihruaitu leh ruahmanna siamtu ni bawk Assembly Speaker Pu Lalrinliana Sailo chuan Health Minister Dr. R. Lalthangliana leh a thawhpui ten HIV/AIDS, Cancer leh COVID-19 darh zel tur ven nana hma an lakna leh thahnemngaihna ropui a tihzia sawiin, natna te a rang thei ang bera hmuhchhuah zung zung a nih theih nan mipuite hnenah heng natna chungchang hi uar lehzuala inzirtir a tul thu a sawi a. Myanmar chanchinthar a ngaihthlak atangin nizan lamah Myanmar-ah COVID-19 vei an hmuchhuak tih a sawi a, Cancer leh AIDS do chungchangah tanlak nasat a ngaih thu sawiin National Aids Control Organization (NACO) in AIDS dona atana sum min pek thin tunhma aiin nasa takin a tlahniam tawh a, chutih rualin state dangah HIV/AIDS vei an tlakhniam laiin Mizoramah a pung thung a, hei hi a zahthlakin a manganthlak hle a ni tiin ram hruaitu kan nihna ang pawhin kan chetchhuah a ngai tawh a, hemi atan hian sum thawh pawh inhuam a tul a ni a ti.

Health & Family Welfare Minister Dr. R. Lalthangliana pawhin thu sawiin Mizoram ang tho in kan ram thenawm Nagaland te pawh hi HIV tamna state a ni a, anni pawh ruihhlo leh mipat hmeichhiatna kawng atangin nasa takin HIV a darh ve tho a. Nagaland-ah chuan an MLA-te'n HIV chungchanga hmalakna atan hian kum tin an fund atangin Rs. 2,00,000/-(Cheng Nuai Hnih) an pe ziah a, hetiang deuh hian keini ramah pawh hian ti ve thei ila chuan awmzia a nei hle in a rinawm a ni a ti a. Tun dinhmuna HIV/AIDS darh lohna tura hmalakna zawng zawng leh a vei mekte enkawlna kawnga hmalakna te hi Central atanga dawn vek a ni a, kan state budget-ah Token Provision-ah Rs. 20,000/- (ChengSing Hnih) chauh dah a ni a, kan rama harsatna leh buaina te chingfel nan chuan a bei tham hle a ni tiin, MLA ten theihtawp an chhuah a tul thu a sawi a ni.

Vawiin inhrilhhriatna hunah hian COVID-19 (Coronavirus) laka Mizoram inbuatsaih dan sawifiah a ni a, Lengpui Airport, Zokhawthar, Vairengte, kanhmun leh Kawrpuichhuah ah te khualzin Mizoram lo lut endikna siam anih thu leh Mizoramah COVID-19 vei an la awmloh thu bakah a natna lo lanchhuah dan leh invent dan te sawi a ni a, heng natna vei ni a inringhlel te chu OPD a inentir lova anmahni in lamah endik tura kal chilh a nih thin thu leh helpline number – 8259930355/9436195535 ah te biak theih reng an nih thu sawilan a ni.

HIV/AIDS vei hi kum 1990 atangin test neih a ni a, tun thlengin he natna vei mi 21538 hmuhchhuah tawh an ni a, heng zing 1826 hi nu naupai an ni (naupai hi kum 2005 atangin chhinchhiah an ni). AIDS vanga thi 2539 an awm tawh bawk a ni. Puitling kum 15 leh 49 inkar zinga AIDS vei hmuhchhuah ah Mizoram a sang ber a 2.04 % niin national average hi 0.22 % a ni a, HIV kai thar tamna ber Mizoram niin 1.32% a ni a, hetih lai hian national average chu 0.07% a ni. India ram pumah HIV kai thar 27% a an tlakhniam laiin Mizoramah erawh 18% in a sang thung a ni. HIV/AIDS chungchanga Mizoram dinhmun a thatloh em avangin NACO, MSACS, WHO, UNAIDS leh Development partners ten uluk taka ngaihtuahin HIV do beihpui thlakna tur Integrated Action Plan an duang a, hei hi nikum Augist thla khan pawm niin tunah hian ruahmanna kalpui mek a ni.

Cancer chungchanga kan dinhmun pawh tarlan niin mihring awmzat atanga chhutin Mizoram hi Cancer vei tamna ber a ni a, cancer chi hrang hrang laka kan dinhmun tarlan a nih bakah he natna do tura tan lak dan tur te sawi a ni.

Attachment

  • Loading attachment...