No.2517/2020-2020  

27.06.2020: Health & Family Welfare Department chuan a hnuai a mi ang hian RT-PCR khawl bun chungchangah thuchhuah a siam: 

 

Kan hriat theuh angin kan ramin COVID-19 hripui leng a hmachhawn mek a. He hri vei leh vei lo endikna khawl tha ber ni a ngaih chu RT-PCR khawl a ni. Chuvangin a tam thei ang ber endik a, a vei leh vei lo te zawng chhuak a, he hri veite chu a tul anga a tha thei ang bera enkawl zel hi sawrkar duh dan leh tum ber a ni. He hripui thawm kan hriat tirh lai khan hetiang khawl tha hi kan la nei lova, kan sawrkar hmalaknain ZMC-a TB Laboratory BSL-2 buatsaih fel tep tawh behchhanin, khawl mamawh tul ang angte la khawmin mithiam bik (Expert) te kaihhruaina hnuaiah hun reilote chhungin RT-PCR khawl chu bun fel a ni a, he khawl hian 7th April, 2020 atang khan hna a thawk ta char char a ni. Mizoram pawn atanga lo haw tur sing chuang fe an awm avangin khawl pakhat chauh chu a tawk zo lova hriat a ni a. Hetih lai hian vanneihthlak takin IBSD, Imphal, Manipur  atangin khawl pakhat min rawn hmantir hlauh mai a. Hei bakah hian Hauva & Sons ten an thawhchhuah sum atangin hetiang khawl pakhat leina tur sawrkarah an rawn chhunglut bawk  a, khawl hi lei  tawh niin hman mek a ni. Tin, NHM hnuaia lei RT-PCR khawl pakhat pawh alo thleng tep tawh bawk. Tunah hian khawl pathum in ngawrh takin hna an thawk a, an thawh chak leh zual theihna turin Automated RNA Extractor pawh pakhat lei a ni a, a dang pakhat Forensic Science Laboratory, Aizawl atangin hawh a ni bawk. Tin, Lungleiah Truenat khawl pahnih in hna a thawk reng bawk a, a dang pakhat pawh bun fel leh tawh a ni. Hetia chak taka sawrkarin hma a lak avangin sample tam zawk endik theih a lo ni ta a. Sample endikna pui ber ZMC-ah chuan sample lakkhawm sa zawng zawng pawh endik zawh a ni tawh nghe nghe a ni. 

 

Tunlaiin MLA-te leh mi inphal thenkhat ten RT-PCR khawl leina atana sum thawh an inhuam thu an rawn au chhuahpui thin a, heng mite chungah hian sawrkarin lawmthu a sawi tak meuh a ni. Amaherawhchu, tuna kan dinhmun tawn mek uluk taka thlirin, RT-PCR khawl neih belh zel hi  kan mamawh ber a ni em  tih uluk taka zir chian hmasak hi sawrkarin tulin a hria a. Chuvangin a zirchiang turin Expert Team  Lunglei, Siaha leh Champhaiah tirh a ni a. Expert Team report-a a lan danin Lunglei, Siaha leh Champhaiah hian RT-PCR dahna tur hmun (room) chu an nei ngei a, amaherawhchu heng room- te hi nasa taka chei that ngai an ni a. Tin, hetiang khawl bun nan laboratory equipments engmah an nei lo bawk a, ngaihtuah chawp vek ngai a nih thu  an report-ah an tarlang a ni.  

 

Tin, RT-PCR khawl hian ken tel tam tak a nei a, e.g.a tlem berah  Microbiologist pahnih, Laboratory Technician pali tal leh thawktu dang train chhuak  engemaw zat an awm a ngai. BSL-3 emaw BSL-2 Laboratory sum tam tak senga din hmasak zet a ngai bawk. Biological Waste Management leh Liquid Waste Management System tha tak, Internet Connection tha leh Power Supply mumal tak a awm  a tul bawk. Chuvangin RT-PCR khawl bun hi Laboratory awmsa behchhan tur a awm loh chuan a hautak in hun rei tak a ngai a, chumi hnuah ICMR phalna a la mamawh cheu a ni.  

 

Tuna khawl pathum awmsa bakah  a dang pakhat lo thleng leh mai tur ngaihtuah chung leh COVID-19 sample lak tur lo tlem chho ta zel thlirin, hetiang khawl neih belh zel ai chuan Aizawl District tih loh District Headquarters zawng zawngah Truenat khawl dah mai hi Expert Team te ngaihdan a ni zawk a. Truenat khawl hi  RT-PCR chi khat, Mini RT-PCR a ni a. Hetiang khawla sample endik chu hmun dangah confirm tura thawn a ngai lova, tin, hetiang khawl bun tur hian ICMR phalna lak hmasak a ngai  kher lo. Truenat khawl hi Covid-19 bakah natna chi hrang hrang hmuh chhuah nan a hman theih a, a man a lo tlawm zawk bawk a, harsa lo taka bun mai theih a nih bawk avangin hun lo kal zel turah pawh a tangkai thei hle dawna ngaih a ni. Hetiang khawl enkawl tur hian Microbiologist an awm kher loh pawhin Doctor leh Laboratory Technician remchangte training peka hman mai theih a ni.  

 

Hetiang hi thil awmdan a nih avangin, kan tun dinhmun leh hma lam hun thui tak thlirin, sawrkar chuan sample test na atana senso tam leh enkawl hautak zawk RT-PCR bun belh zel ai chuan Truenat khawl bun belh mai hi tha zawkin a hria a. Chief Minister zahawm takin Truenat khawl hi Aizawl pawn District tinah pakhat zel dah turin lei a rem ti tawh nghe nghe a, a chungah Health Department chuan lawmthu a sawi tak meuh a ni. Sample test na tur khawl, RT-PCR emaw Truenat emaw lei chungchang hi sawrkarin a tul ang zelin a ngaihtuah chhunzawm zel dawn a ni.