Ṭhian duh takte u, chibai u le.

India ramin ram dang awpna laka mahnia ro inrelna kan neih champha, India Independence Day vawi 77th champha lawm tura lo kal khawm te, Mamit District mipui te leh Zo hnahthlak hmun tina awmte he ni ropui takah hian chibai ka buk a che u. He ni pawimawh takah hian India ram zalenna atana beitu pasalṭhate leh sul lo sutu zawng zawngte kan hre reng a, zahna chibai kan buk thar leh a. An thisen leh thlantui hmanga min valhsak he ram ropui nan leh hmasawn zel nan theih tawp i chhuah ṭheuh ang u. Hetianga hun hlimawm leh ropui kan hman lai hian kan State thenawm Manipura kan Zo hnahthlak unaute leh Meitei inkara buaina nasa tak leh chhiatna rapthlak tak thlenga, kan Zofate tawrhna rapthlak tak thleng mek hian rilru a luah reng mai a, remna leh muanna a thlen thuai kan duhsak tak zet a ni.

Kum 2020 March thla atangin COVID-19 avangin khawvel pum a buai a. Sawrkar, tlawmngai pawl, Kohhran leh mipuite ṭangrualin kum hnih chuang teh meuh he hri hi kan tuar a. Chumi hnuah vawk natna ASF-in ram pum a tuam leh a. Chubakah, Myanmar ram buaina avangin kan Zohnahthlakten harsatna namen lo tawkin, raltlan thahnem tak kan la nei mek a. Tun kum nga chhunga kan sawrkar leh kan ramin harsatna chi hrang hrang kan tawh avangin sum leh paiah pawh harsatna lian tak kan tawh phah a. Chuti chunga Pathian min hruaina hnuaia sawrkar leh mipuite kal pangngaia kan la kal thei hi a lawmawm tak zet a ni.

Ram pum huap sawrkar hmalakna leh hmasawnna tam tak sawi tur a awm a. Chungte chu kan Chief Minister zahawm tak thuchahah kimchang zawka chhiar tur a awm avangin ka sawi nawn vek lo ang a. Vawiinah hian Mamit District chhunga sawrkar hmalakna tlangpuite leh ka department enkawlte hmalakna leh hmasawnna te sawi ka tum dawn a ni.

Pu Zoramthanga, Chief Minister zahawm tak kaihhruai sorkar hian a sorkar phat aṭangin vawiin thlengin tha thlah miah loin sports leh ṭhalaite hmakhua a ngaihtuah a, sawi vek sen a ni lo nain hmalakna tlangpui tar lang ila.

SPORTS & YOUTH SERVICES DEPARTMENT

1. Mizoram State Sports Policy 2019 : MNF Manifesto tihlawhtlingin Mizoramin a la neih ngai loh Sports Policy ṭha tak chu sorkar aṭanga kum khat ral hmain peih fel a, hman nghal a ni.

2. Sports Industry Status pek a ni : India rama vawi khat nan Mizoram sawrkar chuan Sports chu Industry nihna a pe a. Hei hian kawng ṭha tam tak hawngin, Private Companies te leh sumdawngte tan sports hmasawnna atan kawng zau zawk a hawng a ni. Tunah chuan sport facility entirnan Futsal ground etc. pawh mi malin an din a, eizawn nan an hmang.

3. 5% Reservation for Sports persons : Group B non-gazatted hnuai lam hna ngheta direct recruitment-ah sports thiam bikte pualin 5% reserve a ni.

4. MSSC tihchak a ni :      Mizoramah a dan dik tak zela Sports Infrastructure te siam turin thuneitu “Technical Authority” siam fel a ni ta a, SAI nihna ang deuh hi Mizoram State Sports Council-in a nei tihna a nih chu. Sports infrastructures te design etc vetting petu a ni.  Tun kum li leh a chanve chhungin Mizoram SYS Deptt-in DPRs tam tak siamin Central aṭangin Sports infrastructure siam nan sum tam tham tak a hmu a, chungte chu :-               

(a) Residential Sports School : Lehkha zir chunga sports thei bikte training-na tur Sports School panga PMJVK aṭangin sanction a ni a, Rs 16751.70 lakh-a sak zawh tur niin, 70%  vel zawh tawh a ni. Sports School sak mek te chu Mamit Rs 3286.34 lakh, Kawrthah Rs 3286.34 lakh, Lawngtlai Rs 3461.70 lakh, West Phaileng Rs 3286.34 lakh leh Lunglei Rs 3430.98 lakh te a ni.

(b) Community Service Centers : Community Service Centers pasarih @ Rs 140 lakh per centre sanction a ni a, pathum chu sak zawh tawh niin, a dang pali te pawh 90% vel chu zawh tawh a ni bawk. 

(c) Phullem Field : |halaite duh leh mamawh em em chu Phullem field a ni. Tun term chhunga sak tura ruahman 30 zet zinga 21 hi Sports Dept hmalaknaa thawh a ni a, 14 zawh tawh niin 7 thawh mek  a ni. (UD&PA leh Aizawl Smart City-in 9 an thawk bawk). Phullem field atan SYS Dept-in sum a thawhchhuah zat chu Rs 12,000 lakh a ni. 

(d) Mizoram Sports Policy-in  a sawi angin Sports Complex pathum sak mek a ni a. Lunglei Rs 4919.31 lakh, Lawngtlai Rs 5019.43 lakh leh Mamit Rs 4496.19 lakh te a ni. Mizoram mamawh em em Athletic track, Sports Hostel, Futsal, Volleyball, Basketball, Tennis Court, Hall etc a awm ang. 

(e) Hostel : |halai ten hostel an mamawh a, SYS Dept-in hostel ṭha tak tak pali a sa mek a, Rs 282.80 lakh man zel a ni. 

(f) Basketball, Volleyball Court : Standard Facility vek niin 100 chuang siam a ni. Heng hnathawh nan hian state budget pawn aṭangin Rs 3700 lakh chuang hmuh a ni. 

(g) Futsal Ground : Dedicated Semi-Indoor Futsal Ground pahnih siam mek a ni a, hemi atan hian Rs 637.31 lakh  Central aṭangin hmuh a ni. 

(h) Hockey Synthetic Ground : Mizoram mamawh em em Hockey Synthetic Ground pahnih siam mek a ni a. Lunglei-ah leh Muallungthu (Aizawl)-ah Rs 1500 lakh chuang senga siam a ni. District Sports Complex te leh Sports School te hian Indoor Hall a ken tel bakah infiamna Hall eng emaw zat siam a ni bawk. SYS Dept hian hmasawnna hna tam tak a thawh rual hian GST leh Labour Cess tam tak thawkchhuakin sawrkar sum bawma sum chhung luttu lian tak a tling a ni.

Sports Promotion lamah pawh kum hnih chhung Covid hripui avanga Competition mumal a awm thei lo chungin, hun ṭha rei lote kan neih chhunga Mizoram Sports Person te achievement erawh a ropui hle.  Hockey-ah Lalremsiami Hmar a par vul a, Olympics-ah palina a ni thei a. Jeremy Lalrinnunga’n Commonwealth Games-ah Gold Medal a lak avangin sorkarin in hmun a pe a, Remsiami pawh in hmun leh sorkar hna a pe bawk. Sports discipline hrang hrangah hmasawnna ropui tak tak kan hmu a. Badminton, Basketball, Football, Volleyball, Racing, Contact Sport hrang hranga Mizoram hmasawnna hi rin phak bak a ni.

 

5. TOURISM DEPARTMENT HMASAWNNA 

Tourism department hi department tê reuh tê, state budget-ah pawh Rs 1134.16 lakh lek nei a ni a. Mahse tun kum li leh a chanve chhung hian he department hian hmasawnna a ngah viau mai.  A tawi zawngin khaikhawm tum ila :- 

(1) Heritage Tourism : Mizoten zalenna kan sual dan hi kan history tiropuitu a ni. Mizo tlangval ten ke ngata kalin China atanga ralthuam an han la a. Chung zinga la damte chawimawi nan leh hriatreng nan Tourism Dept chuan ‘Meet the Heroes, Peace Pays’ tih thupui hmangin programme a buatsaih a, a hlawhtling hle. A senso zawng zawng central sorkar tum vek a ni. 

(2) Sorkar hmasa hna chhunzawm : MNF sorkar thar a lo pian khan Thenzawl Golf Resort hnathawh leh Reiek area-a hnathawh te phur taka chhunzawmin tihpuitlin a ni. Thenzawla Wellness Spa pawh bul ṭan tharin ṭha taka zawh a ni.               

(3) Reiek Project tihchangtlun : Kum 2000 khan NESIDS Scheme aṭangin Reiek area-a tourism infrastructure te siam belh ṭan niin assets tam tak Rs 560 lakh senga siam thar a ni. 

(4) Anthurium Festival tharthawh leh a ni :  Kum engemaw chhung lo chawlhsan tawh ni mah se, a pianna khua Reiek-ah ngei kum 2019 aṭangin Anthurium Festival neih leh ṭan a ni. Covid lai pawhin Virtual  Anthurium Festival neih a ni.

 

(5) Insuihkhawm Zo Kûtpui : MNF party Manifesto-a ziah angin Zofate Insuihkhawm chu sorkar ngaih pawimawh a ni a. Kum 2000 kum tirah Insuihkhawm Zo Kûtpui chu Zampuitlang (Vanghmun) leh Churachandpur (Kawnpui)-ah ropui taka neih a ni. Covid avangin Tahan, Bangladesh etc-ah te neih zawm theih a ni ta lo. 

(6) Tourism Dan leh Hrai te :  Mizoram Responsible Tourism Policy, Acts leh Rules te siam fel a ni a. Mizoram Tourist Trade Act 2020 hnuaiah Rules 10 chuang siam a ni. Mizoram Tourism chuan innghahchhan (foundation) nghet tak a nei ta a ni. 

(7) Tour Guides Training : Mizoramin kan la neih ngai loh Tour Guides 89 ten training ṭha tak an nei a. Mizoram Tourism history-a thil thar chhuanawm tak a ni. 

(8) Infrastructure thar siam nasa : Kan sawi tawh ṭhenkhat bakah Mizoram Tourism Dept hian Tourism Infrastructure lian tham tak tak a siam thar a, chungte chu – (i) Chite Convention Centre Rs 4600 lakh senna tur sak mek a ni. Auditorium, Conference rooms, Office rooms etc. neiin Aizawl khawpui mamawh tak a ni. 80% sak zawh tawh a ni. (ii) Development of Mt Mawma Eco – Logical park at Chakkhai  chu Rs 236 lakh NEC suma sak mek a ni.  (iii)  Tourist Roads : Rs 601.25 lakh hmangin Reiek tlang, Samtlang leh Tlungvel tlang chei ṭhat leh kawng siam ṭhat a ni. (iv) Development of Beraw Tourist Resorts : Rs 606 lakh-in Beraw tlanga Tourist Cottage thar sak mek a ni. (v) Development of Village based Eco Tourism, Khamrang-ah DoNER Ministry in NESIDS Scheme aṭangin Rs 800 lakh a sanction hmanga thawh mek a ni.

(9) PRASAD Scheme : Mizoram Tourism Dept-in Development of Infrastructure for Pilgrimage &d Heritage Tourism in the State of Mizoram under PRASAD scheme a siam chu Ministry of Tourism chuan pawmin Rs 4488.52 lakh chu ni 14.12.2022 khan a sanction a. Zuangtui Prayer Mountain te, Aizawl Haat (Bazar pui) at Chite te, Kalvari Tlang at Khawruhlian te, Khuangchera Puk, Ailawng leh Reiek Resorts te tihhmasawn nan hman a ni ang. E-tendering hmangin contractor thlang tura hmalak mek a ni. 

(10) International Tourism Mart (ITM) : Mizoram Tourism department-in a vawi khat nan 10th ITM chu ni 17-19, November 2022 chhungin a thleng a. Hmun hrang hrang aṭangin Tourism sector-a thawktu, official te leh tourists te an tel ṭha a. Mizoram ITM hi ITM awm tawh zinga hlawhtling ber pawl nia sawi a ni. He ITM hnu hian Mizoram Tourism chuan dawrtu leh ngaihventu a ngah hle. 

(11) YUVA Tourism Club : He concept hi a rawn chhuah tirh aṭangin Ministry of Tourism chuan a ngai pawimawh hle a. Tunah hian Mizoram chu a bawhzui ṭha pawl niin College 26, HSS 254 leh HS 31-ah YUVA Tourism Club te hi function mek a ni.

 

(12) State Institute of Hotel Management (SIHM) : Bung Bangla-ah a building sak zawh tawh a ni . A taka a function vat theih nan Ministry of Tourism duh danin Trade Promotion Council of India nena thawk dunin zawh theih thuai beisei a ni.


INFORMATION & COMMUNICATION TECHNOLOGY (ICT) 

6. Department of Information & Communication Technology hmalakna tlangpui lo sawi leh ila. Telecommunication lamah :

(1) Bharat Net project: Bharat Net Project hi Central Sawrkar hnuaia project kalpui ‘Rural telecom ‘project’ lian tak niin Mizoramah pawh kalpui a ni a. Telecommunication Consultants India Limited (TCIL)-in hna thawkin Phase-I hnuaiah Village Council (VC) 41-ah te hna thawh zawh tawh a ni. Bharat Net Phase-II hnuaiah khua 480-ah VSAT hman theiha dah tawh a ni a, hmabak khua 20 a la awm. Heng commissioned site-a hman tur hian Wireless Router pawh 500 (zanga) sem chhuah tawh a ni.

(2) 4G Saturation project: Mobile service luh lohna khua zawng zawnga Mobile service a awm theih nana hmalakna project a ni a. Mizoramah pawh BSNL chuan mobile uncovered Village-te survey neiin, tunah hian khaw 66 cover turin kumin 2023 chhungin tower 60 din tura hmalak a ni. 

(3) 5G Services Roll out: India ramah Prime Minister-in ni 01.10.2022 a‘5G service’ a launch aṭang khan Mizoramah pawh hma lak ve nghal a ni a. Mizoram Sawrkar chuan ni 31 October 2022-ah ‘Working Committee for Roll out of 5G Network’ dinin Chief Secretary hoin hmalak zui a ni. Ni 06.12.2022 khan ICT Minister kaihhruainain ‘Consultative meeting on Readiness of 5G’ pawh neih a ni bawk. 5G services hi Aizawl khawpuiah January 2023 aṭang khan Reliance Jio-in an pe chhuak ṭan a, Airtel pawhin ni 14.02.2023 aṭang khan 5G Service an pe chhuak ve ṭan bawk. 5G services hi Mizoram puma hman tumin a tahtawla hma lak zui zel tum a ni.

(4) Online RoW Portal:  Telecom Service Provider (TSP) hrang hrang ten tower an bunna tur atana permission an dilna tur awlsam zawk ‘Right of Way (RoW) Portal’ (row.mizoram.gov.in/) a siamsaka, awlsam zawk leh langtlang taka telecom lama hmasawnna kalpuina tangkai tak niin tunah hian Mizoram pumah he portal hi hman a ni.

PMJVK hnuaia hmalakna te sawi leh ila. 

(1) Smart Classroom: Thingtlang Zirna School sawmhnih 20-ah te Rs 350.8 lakhs hmangin ‘Establishment of Smart Classroom in Minority concentration areas of Mizoram’ project kalpuiin Smart classroom 20 siam a ni. He hna hi July 2022 khan zawh fel a ni. 

(2) IT Skill Development & Training Centre: ‘Establishment of IT Skill Development & Training Centre in Minority Concentration Areas of Mizoram  project kalpuiin hmun sarihah Rs 693 lakhs hmangin IT Skill Development & Training Centre din a tum a.

SASCI hnuaiah heng hnate hi thawh mek a ni. (1) Establishment of OPGW & ADSS for backbone connectivity of district and blocks in Mizoram project hi SASCI 2022-2023 hnuaiah hmuh niin Central Sawrkar chuan ni 25 November 2022 khan Rs 5000.00 lakhs a rawn sanction a ni. (2) Mizoram e-services portal and upgradation of Mizoram State Data Centre & Cloud enablement project hi SASCI 2022-2023 aṭangin Central Sawrkar chuan Rs 2250.00 lakhs sanction hmuh a ni.

NABARD (RIDF-XXVII) aṭangin Village Knowledge Centre 15 sakna turin Rs 450 lakhs hmuh a ni a. Mizoram chhunga District zawng zawng huam kimin khua 15-ah Village Knowledge Center (VKC) din tura hmalak mek a ni. Heng Center aṭang hian loneituten awlsam takin an mamawh an hriat ṭul hrang hrang, thlai chin aṭanga an tharchhuah hralhna tur thlenga an mamawh information te awlsam takin an hmu thei dawn a ni. Mipui ten online hmanga an mamawh hrang hrang: banking, e-Services, Form Submission etc. in an ti thei dawn a ni.

Software Development lama hmalakna te: (1) e-District Version 2.0 - DC Online siam niin Deputy Commissioner's Office ten awlsam zawka Online hmanga Income, Tribal, Residential leh Permanent Residential an pek chhuahna atan siam a ni. (2) Online Inner Line Pass (ILP) portal Phase-I chu Online Temporary ILP, Temporary Stay leh ILP Exemption application leh Fee pekna atan siam a ni. (3) Myanmar Refugee te chhinchhiahna Myanmar Refugee Registration System (MRRS) Online portal  siam a ni. (4) Leave Application Management System, Online hmanga Mizoram Sawrkar hnuaia Group-A Officer zawng zawng Leave chi hrang hrangte an dilna tur siam a ni. (5) e-PAR Online hmanga Performance Appraisal Report (PAR) submit-na tur siam a ni a, MCS Officer ten an hmang tan. Tin, I&PR Department, Police Department leh ICT Department te tangkawpin June ni 8, 2023 khan I&PR Conference hall-ah ‘Media Workshop for Youtubers & Related Media-Social Media’ buatsaih a ni bawk.

 

7. DISTRICT COUNCIL & MINORITY AFFAIRS 

District Council & Minority Affairs department hi department tê tak tê, directorate office pawh nei lo a ni a. Autonomous District Council pathum - Mara Autonomous District Council, Chakma Autonomous District Council leh Lai Autonomous District Council te enkawltu department pawimawh tak a ni a. Tunah chuan Nodal department a nih angin department hrang hrang aṭanga PMJVK Projects leh DPRs te Ministry of Minority-a thlentu a ni. Autonomous District Council pathumte tana thil ṭul leh pawimawh hrang hrang, Acts & Rules leh thil pawimawhte siamtu a ni. 


8. Mamit District chhunga Department hrang hrang hnathawh leh hmalakna langsar zualte 

Public Works Department, Mamit District, National Highway NH-44A hnuaiah 7.6 Kms kawng thar black topping zawh a ni a, Mamit to Bairabi, 38.8 Kms -a thui chu National Highway-ah puan niin double lane siam tum a ni. Economic Importance & Inter-State Connective (EI&ISC) hnuaiah Tuipuibari to W.Kawnpui Road  9.00 km kawng siam hna chu Rs. 5790.75 lakh hmanga thawh mek a ni. Kawnmawi – Chhippui kawng 2.11 km-a thui chu September, 2022 khan Rs. 409.55 lakh senga thawh zawh a ni. Phuldungsei – Parvatui kawng, 21.13 km te, Tuipuibari – Andermanik 2.76 km-a thui te, Andermanik – N.Belkhai kawng 5.68 km-a thuite thawh mek a ni. 


9. Mamit DEF (Police) ten Myanmar Arecanuts (kuhva ro) Rs 3,03,17,400/- (Cheng vaibelchhe thum nuai hum sing khat sang sarih zali) hu man a ni a, thuneitute hnenah hlan a ni. Drugs (Heroin) 3.474 Kgs, Rs 23,17,00,150/- Cheng vaibelchhe sawmhnih pathum nuai sawm pasarih za sawmnga man hu hman a ni. Mamit district-a Staff quarters 17 chu thawm that a ni.

 

10. DCSO Office, Mamit chu sak zawh niin, ni 2.6.2023 khan hawn a ni. PMUY Scheme hnuaiah LPG connection 5840 a thlawna sem a ni. Fur chhung ei tur buhfai godown 11-ah chhek khawl a ni.

 

11. Chief Medical Officer (CMO) chuan Reproductive & Child Health  hnuaia nu naupai 1915 register an ni.   Health & Wellness Officer  31 Sub-Center ah dah an ni a, PHCs 8 chu Health &Wellness Centre-ah hlan a ni. Hlawhtling takin National TB Elimination Programme kalpui a ni a, TB vei 44  hmuhchhuah a ni. District Vector Borne Disease Control Programme hnuaia Malaria vei mi 352  PV leh  Pf vei 1122 hmuh chhuah a ni.

 

12. District Medical Service (DMS) hnuaiah Khum 100 awmna District Hospital building chu Power Finance Corporation hnuaia CSR funding aṭangin sak a ni a, September, 2023-ah zawh tum a ni. OPD-ah damlo mi 18,042 inentir. Blood Donation Camp vawi 23 neih a ni a, thisen unit 501 dawn pek a ni. District Mental Health Programme hnuaiah a thlawnin vawi 43 inentirna hun hman a ni.

 

13. Economics & Statistics Department chuan mi 1,936 hnenah birth certificate leh mi 388 hnenah death certificate a pechhuak a.  Ni 8 August 2022 aṭangin Digitized Birth & Death certificate pekchhuah ṭan a ni bawk. “Census of Government Employee & Workers 2022, Mamit District” tihchhuah mai theiha peih fel a ni.

 

14. District Agriculture Office (DAO) chuan Kuthnathawktute hamṭhatna turin kawng hrang hrangin hna a thawk a. Water Harvesting Structure  73 siam a ni a, Integrated Farming System hnuaiah cluster pahnih, viz. Tlangcheng, Reiek leh Lunghmul Zau, Hmunpui-ah 160 Ha.-a zau siamin, loneitute hnenah a thlawnin thlai chi hrang hrang 32.8 Quintals sem a ni.


15. April 2022 – March 2023 chhungin Land Revenue & Settlement, Mamit District-ah House Site LSC – 156, Garden LSC – 69, Periodic Patta – 43, House Pass – 91, Misc. Land Lease – 8, Provisional Land Lease – 2, Mutation of LSC – 120, Mutation of Garden LSC – 26, Mutation of Periodic Patta – 43, LSC Partition – 9,  Re-issue of LSC – 4, Re-issue of House Pass – 3, Re-issue of Periodic Patta – 13, Renewal – 230 te tih fel a ni. Revenue Tax aṭangin Rs 33,08,129 (Nuai sawm thum pathum sang riat za leh sawm hnih pakua) hmuh a ni a, Non-Tax aṭangin  Rs 16,61,751 (Nuai sawm paruk sing ruk sang khat za sarih sawm nga pakhat) hmuh a ni bawk.

 

16. Green Mizoram Programme hnuaiah thing ṭiak 1699 mipuite hnenah semchhuah a ni. Wood Based Industries hnuaiah Primary industry sawm leh secondary wood based industry din a ni a. Mi mal teak huan neite leh buaipuitu aṭangin rail wagon 8 thawnchhuah a ni. Kum 2022-23  chhungin revenue Rs. 66,82,699/- (Cheng nuai sawm ruk paruk singriat sanghnih zaruk sawmkua pakua) an chhunglut a ni.  132 KV West Phaileng – Marpara Transmission line te, 132 Kv between Bairabi to W.Phaileng via Mamit Transmission line te leh thil dang atan Forest Clearance pek chhuah a ni.

 

17. Land and Resources, Soil & Water Conservation Department chuan Sorkar flagship programme SEDP hnuaiah Chhungkaw 1653 hnenah Rs 50,000/- zel a sem a ni.  NABARD RIDF-XXVII Fund aṭangin Khawhnuai zau Reiek-ah project kalpui a ni a, RKVY Scheme hnuaiah Teirei Zau leh Phairuangsih Zau project kalpui a ni bawk.

 

18. Mamit District Child Protection Unit hnuaiah hian Child Care Institution (CCI) hnuaiah Children’s Home pahnih, Buannel Mamit leh  Joshua’s Children Home te bakah Mamit Observation Home a awm a. Kum 2022-23 chhungin naupang 51 Sponsorship Programme hnuaiah thlan an ni.

 

19. Govt. Mamit College chuan Ministry of Tribal Affairs aṭanga sum hmuh Rs. 20 lakhs hmangin rualbanlote pualin inthiarna leh vantlang inthiarna pangngai siam a ni a, NITI Aayog aṭanga sum hmuh Rs 60 lakhs hmangin Govt. Mamit College-ah Power Back Up leh Internet Connectivity leh Rs 40 lakhs sengin  E-Library siam a ni.


20. Kum 2022 – 2023 chhungin MGNREGS hnuaia chhungkua 22,312 te tan Ni 100 inhlawhna siamsak an ni a. Tui dahkhawlna (Community Water Tank) te, Tuihna humhalhna tura Thingphun te leh Compost Pit, Slab Culvert leh Retaining Wall leh Khaw chhung in kal pawhna PCC Floooring te siam a ni a. Amrit Sarovar hnuaiah tuihna humhalh nan Tuikhuah 76 lai siam zawh tawh a ni bawk. Kum 2023 – 2024 chhung hian Chhungkua 22,340 te tan inhlawhna Ni 27 zet pek a ni tawh bawk. 

PMAY(G)  aṭangin June, 2023 khan Chhungkaw 600 ten tanpuina an dawng tawh a, hengte bakah hian 2023 – 2024 atan Chhungkaw 1413 te thlan fel tawh niin dawng mai thei tura peih fel a ni tawh bawk. MzSRLM, Mamit District hnuaiah Block 4 - Zawlnuam, West Phaileng, Reiek leh Kawrtethawveng an awm a, heng block-ah te hian Self Help Group (SHG) 1237, Village Organization (VO) 78 leh Cluster Level Federation (CLF) 10 a awm. MzSRLM hian (DDUGKY) Scheme kal tlangin thingtlang ṭhalai kum 18 - 35 inkar tan a thlawnin Skill training a buatsaih ṭhin a, training mai duh tawk loin an training chhuah hunah an thawh awm tawk hna a zawnsak nghal ṭhin.

 

21. Integrated Power Development Scheme (IPDS) hnuaiah 2.5MVA pahnih, (33kV) Sub-Station Rs 841.40 lakhs senga Zawlnuama hnathawh mek  te,  North Eastern Councils (NEC) hnuaia Bairabi to W.Phaileng via Mamit 132kV single circuit line Rs.5495.00 lakh hmanga thawh te, W.Phaileng leh Marpara-a 12.5MVA pahnih, 132kV Sub-Station line Rs.10183.04 lakhs senga hnathawh mek a ni.  Cheng nuai 327.56 senga Teirei Small Hydel Project Megawatt (3MW) pe chhuak thei thuamthatna leh tihchangtlun hna zawh tawh a ni bawk.

 

22. Mission for Integrated Development of Horticulture (MIDH) Scheme hnuaiah Dragon Fruit chhungkaw 28 chintir te, Cluster mode hmanga mi 51 Cocoa Lengpui, Rawpuichhip leh Lengte khuaah chintir te, Thingfanghma Red lady variety ṭiak loneitute hnenah 8400 nos. semchhuah tawh a ni bawk. SEDP Family Oriented hnuaiah beneficiary 125 hnenah 1st leh 2nd instalment sem a nih bakah SEDP Pilot project hnuaiah beneficiary 125 te hnenah mau tiak leh sum fai cheng 35000/- ṭheuh pek an ni tawh bawk. 

Huan neituten thlai chawmnaa an hman turin tui dahkhawlna ṭha zawk PMKSY_PPDMC_MI scheme kaltlangin siamsak an ni a, mi 28 hnenah Individual Water Tank (Cemented Structure) siamna tur sum fai cheng 90,000 ṭheuh pek an ni.

 

23. PMEGP hnuaiah Margin Money mi paruk hnenah Rs 14.8 lakh leh KVIB, Mamit PMEGP hnuaiah Margin Money mi sawm hnenah Rs 19.95 lakh pekchhuah a ni a, chhungkaw 445 hnenah Rs 22.25 lakh SEDP hnuaiah sem a ni bawk.

 

24. JJM hnuaiah Water Supply hna khaw 13 tan thawh zawh tawh a ni a, khaw 22-ah hna thawh mek a ni.

 

25. Tunah hian Mamit District chhungah Primary Co-operative Societies 131 awm mekin,  kum 2022-2023 chhungin Cooperative Societies 36 an inziaklut a ni. Pradhan Mantri Vandhan Yojana (PMVDY) hnuaiah Kuhva khehna khawl 8 Darlak, Tuidam leh Zawlnuam khuaahte bun fel a ni.

 

26. 4th IR Battalion Main office Building Rs. 1 crore senga Bn. Hqrs., Luangpawla sak chu zawh fel niin luah luh tawh niin, Quarter Master Office building chu Vertical  Extension hna thawh mek a ni. Battalion mi leh sa Platoon khat chu Panchayat Election-2023 West Bengal-ah duty-a tirhchhuah an ni.

 

27. SEDP hnuaiah kum 2022-2023 chhungin Sericulture Trade hnuaiah Pangang khawitu Beneficiaries 37 hnenah tanpuina Phase – I chhungin Rs.50000/- ṭheuh pek tawh niin, tunah hian a hlawkna hmuh mek zel a ni e. RKVY Scheme aṭangin kum 2022-2023 chhung hian Mulberry Sector-ah Beneficiaries chhungkaw 10 te hnenah Plantation enkawl nan leh Rearing House  thawm ṭhat nan  Rs. 2,97,440/-  (cheng nuai hnih sing kua sang sarih zali sawmli) ṭanpuina pek chhuah tawh a ni. Kum 2022-2023 chhungin Mamit District-ah Mulberry Cocoon – Kg 58,200;  Eri Cocoon – Kg 83,500, Muga Cocoon – 2,51,900 nos thar chhuah a ni. Heng Cocoon thar chhuah zawng zawng hi a bo a bang awm loin Sericulture Dept-in Rate bithliah fel tak neiin a leisak leh vek ṭhin a, Cocoon thar chhuah hralhna kawngah harsatna a awm ngai lo.

 

28. Kum 2022-2023 chhungin Village Council 89 tan Tied & Untied Fund aṭangin PCC flooring, Step, Retaining Wall, Compost pit, Grey Water Management, Community Sanitary Complex, Solid Waste Management Centre te Rs 9,11,40,000 (cheng vaibelchhe khat nuai sawm pakhat sing li)senga sak a ni.

 

29. The Narcotic Drugs & Psychotropic Substances Act 1985 and The Mizoram Liquor Prohibition Act 2019 hnuaiah Case 348 ziahluh niin mi 334  tantir an ni.  Rakzu 2460 ltrs., 1473 Tins of Fermented Rice,  Bungbel 140, Dawidim 12 kgs,  IMFL (750 ml) um 209, IMFL (375 ml) um 24, Beer (500ml) um 33, Heroin 4.166  kgs, Ganja 50.272 kgs, Codeine 114 phials , Alprazolam mum 456,  LMV lirthei 9,  2 wheelers 13 man a ni.

 

30. Project Approval Board-in kum 2022-2023 chhungin Higher Secondary School pathum hawn phalna a pe a, chungte chu Reiek (Arts Stream), Kawrthah (Science Stream) leh Zawlnuam (Commerce stream). Netaji Subhash Chandra Boss Awasiya Vidyalaya -ah Mipa 100  leh Hmeichhe 50  awmna Mamit-ah hawn a ni a, Residential leh Non-Residential Training center paruk, naupang 410 awm theihna hawn a ni bawk. Grassroot Sports Development Programme (GSDP)  hnuaiah Centre pali, Football (Tuidam Centre), Hockey(Mamit Centre), Boxing (Mamit Centre) leh Badminton (Kawrthah Centre) din a ni.

 

31. Taxation department hian danin chhiah la tura a tih zulzuiin ṭhahnemngai takin chhiah a lakhawm ṭhin a. Kum 2023 – 2024 Financial Year (30thJune, 2023) thlenga Deputy Commissioner of State Tax, Mamit Zone-in a chhinchhiah danin - State Goods & Services Tax Rs. 38,59,845/- (cheng nuai sawm thum pariat sing nga sang kua za riat sawm li panga) leh Profession Tax Rs. 14,58,342 (cheng nuai sawm pali sing nga sang riat zathum sawmli pahnih) a hmu tawh.

 

32. Mamit leh Zawlnuam khua aṭangin chhungkaw 1116 chenna in nei lote tan Central sorkar ṭanpuina chhungkaw khat tan Rs 1.50 lakh (cheng nuai khat sing nga) zel hmu tura thlan an ni a. Hei hi installment thuma pek tur a ni a, sum hi a vaiin Rs 16,74,00,000/- (cheng vaibelchhe sawm paruk nuai sawm sarih pali) a ni. SEDP sum aṭangin GSA Playground, Field Veng, Mamit chei ṭhat leh tihchangtlun hna chu chak taka kalpui mek a ni.

 

33. National Livestock Mission (NLM) hnuaiah 2022-2023 chhungin Kel (Goattery) leh Vawk vulh (Piggery) tan Rs 23,25,250/- (cheng nuai sawm hnih pathum sing hnih sang nga zahnih sawm nga) Beneficiaries te hnenah sem a ni. Rural Backyard Poultry Development atan Rs. 9,70,520/- (cheng nuai kua sing sarih zanga sawm hnih) Beneficiaries hnenah sem chhuah a ni. Ar note Rs. 7,04,687/- (cheng nuai sarih sang li zaruk sawm riat pasarih) Beneficiaries te hnenah sem chhuah a ni. SEDP hnuaiah chhungkaw 1154 te hnenah ranvulh nan pawisa sem chhuah a ni. Jan 2022- Jan 2023 chhung hian Ran damlo 24,232 enkawl niin 1,660 Operation tih a ni a, 4,263 hnenah Vaccination pek a ni bawk. Farmer training vawi 12 neih a ni a,  Animal Health Camp vawi hnih buatsaih a ni. FOCUS hnuaiah Rainbow rooster chhungkaw 1100 hnenah sem a ni a, ar note 22,000 sem a ni, Arte bakah hian ar chaw, archaw pekna tui inna leh Vitamin te sem tel bawk a ni. Vawk note 526 sem a ni a, chhungkaw 263-ah pek a ni a, mi pakhatin vawk note 2 zel an dawng.

 

34. Pradhan Mantri Matsya Sampada Yojana hnuaiah sangha khawitu chhungkaw 22 hnenah Rs 1.8 lakh (cheng nuai khat sing riat ) pekchhuah a ni a, chhungkaw 50 hnenah Rearing Pond siamna tur Rs 21 lakh (nuai sawm hnih pakhat) pekchhuah a ni bawk. SEDP hnuaiah sangha khawitu chhungkua 168 hnenah Rs 42,00,000 (cheng nuai sawm li pahnih) pekchhuah a ni.

 

35. Orchard group hnuaia Kuhva chingtu mi 210 te hnenah halfmoon terrace laihsak niin 105 Hactare a zauah hmalak a ni. WRC/TRC hnuaiah tui dahkhawlna hmun sawmah siam a ni bawk. WRC/TRC group hnuaia khaw 22-a chhungkaw 80 te hnenah hmalak niin, ram 40ha a zau-ah chhawmdawlna, heng leilet laih zau, bial tlang siam rem, tuilakna pipe, tui dahkhawlna (poly barrel) te pein hmalak a ni. Community Conservation Area hnuaia hmalak niin khaw 4-ah checkdam hmun 12-ah siam a ni. Vawk in sak ṭanpuina mi pakaw hnenah pek a ni. Mi pakhatah Rs. 2,30,250 zel pek chhuah a ni. Vawk in hi an sa zo vek tawh a ni.

 

36. Kum 2022 – 2023 chhungin DTO, Mamit chuan revenue Rs. 123,49,893 (cheng nuai za sawm hnih pathum sing li sang kua za riat sawm kua pathum) a hmu a, lirthei 96 a register a,  Driving Licence 512 a pe chhuak a ni.

 

37. Kum 2022-23 chhungin Govt. Press Release vawi 241 a siam a, VIP Media Coverage vawi 34 leh Govt. Function  vawi 154 a cover a ni.

 

38. Deputy Commissioner Office chuan kum 2022-23 chhungin Income Certificate 3969, Residential Certificate 2356, Tribal Certificate 2717, Permanent Residential Certificate 56, Regular ILP 104 leh Temporary ILP 6724 a pechhuak a, ILP a pekchhuahna aṭangin revenue Rs. 9,47,400 (cheng nuai kua sing li sang sa rih zali) a dawng a ni.

A tawp berah chuan Mizoram sawrkarin harsatna lian tak tak a hmachhawn chunga hmasawnna hnathawh chhianchhiah tlak tam tak a nei hi a lawmawm tak zet a. Department hnathawh tam zawk kan tar lang seng lo a, Mizoram puma sawrkar hmalakna phei chu kan sawi lang ta lo zawk a ni. He ni ropui tak kan hman mek hian Zofate inpumkhatna leh inunaunaah rah ṭha chhuah sela, kan ram leh hnam tan ṭhahnemngai leh lungrual takin ke i pen zel ang u.

 

Ka lawm e