Nimin khan Assembly Annex Conference Hall-ah Climate Change Adaptation chungchanga Legislators' Dialogue buatsaih niin, Chief Minister Pu Zoramthanga hovin Speaker, Dy. Speaker, Minister te leh MLA bakah AMC Councillor te leh sawrkara hotu pawimawh te an kalkhawm. Sik leh sa inthlak (climate change) in Mizorama tui dawn leh eizawnna a nghawng dan te sawiho a ni a. He inkhawm hi Mizoram sawrkar leh Integrated Mountain Initiative (IMI) tangkawpin Swiss Confederation, Indian Himalayas Climate Adaptation Programme (IHCAP) leh Mizoram Sustainable Development Foundation (MSDF) nen a buatsaih a ni.

Chief Minister Pu Zoramthanga chuan khawvel pum huapa mihringin hmasawn tuma a kal zelnaah sik leh sa inthlak dan tur pangngai aia nasa in boruak inthlakin, mihring nunphungah nghawng thalo zawk a thlen chhoh zel thu a sawia. Hemi hi sawrkar ang zawng pawhin hmasawnna tur ruahmanna hrang hrang duan naah ngaihpawimawh tel a tul thu te, sik leh sa inthlak danglam tur belhchhah leh boruak tichhe zual thei tur hmalakna laka fihlim tum chu pawimawh a tih thua sawi.

Programme thlengtu Speaker Pu Lalrinliana Sailo chuan kalkhawmte lawmna thu sawiin, sik leh sa inthlak nasa in tunhnaia mihring nunphung a nghawng chhoh zel dan thlir reng chungin Mizoram chuan National Action Plan on Climate Change (NAPCC) zulzuiin State Action Plan on Climate Change (SAPCC) a buatsaih thu te, sawrkar hmalakna pui SEDP hnuaia SAPCC thiltum te hi telh a nih thu tea sawi a ni.

EF&CC Minister Pu T.J. Lalnuntluanga chuan Mizoram sawrkarin Climate Change Adaptation Initiatives, sik leh sa inthlak in kawng hrang hranga ram a nghawng theihna tura insiamrem tura hma a lak dan hrang hrang te sawiin, State Action Plan on Climate Change kalpui a nih dan tur a sawi a. He Action Plan hnuaiah hian heng - Agriculture, Sustainable Himalayan Mission, Green Mission, Sustainable Habitat, Health, Solar Mission and Renewable Energy Sector, Energy Efficiency, Water leh Strategic Knowledge Mission ah te hian hmalak tum a nih thu a sawi.

He hunah hian IMI Secretary Pi Fanty Jaswal IRS (Rtd.) chuan IMI chungchang sawiin, 2010 a Central Himalayan Environment Association (CHEA) in civil society anga din a nih thu leh India a mihring chenna tlangram state hrang hrangte tuam a, state leh central level ah hmalakna leh hmasawnna hna a thawhpui chu a thiltum a nih thu te a sawi. Hindu Kush Himalayan Monitoring and Assessment Programme (HIMAP) zirchianna atanga a lan dan in India ram pumah mihring mtd 50 chu lui tui a ingnghat an nih thu leh chu an innghahnalui zinga 30% a kang chat tawh bakah 50% chu a tlem telh telh thu a tarlang a. Sik leh sa do hnaah sawrkar leh pawl leh mimalah thawhhona tha neih a pawimawh thu a sawi bawk.

Indian Himalayas Climate Adaptation Programme (IHCAP) Science Officer Pi Divya Mohan pawhin thu a sawi bawk a. MSDF Vice President leh State EnvironmentImpact Assessment Authority member ni bawk Prof. Lalnuntluanga chuan vawiina kalkhawm chhan leh a thupui "Climate Change Adaptation: Implications of Climate Change on Water and Livelihood in Mizoram" tih chungchangah presentation a pe a.

Sik leh sa inthlak danglam avangin kum 2015 atanga 2017 chhung khan Mizoram pum forest cover, ramhnuai zau zawng chu 562 sq. km in a tlahniam a. Natna hrang hrang – malaria, dengue, bird flu, etc. te chu a hmaa a awmlohna ah tepawh khua a lo lum zel avangin a lo awm theih phah. Sik leh sa inthlak chu kan tawn ngei ngei tur leh pumpelh theih thil a nih loh avangin tu leh fa ten mindem loh a, a tha thei ang bera kan hmachhawn dan tur ruahman a pawimawh thu he intawhkhawmah hian sawiho niin, mitin te inzirtir a inhrilhhriat uar a tul thusawi a ni a. Sawkar policy hrang hrangah sik leh sa inthlak hi pai tel reng a pawimawh thu te, thing phun uar leh ruahtui khawl te, lo leh huan siam dan kalphungtha zawk kalpui leh organic farming kalpui te bakah research lama tan lak a pawimawh thu te sawi a ni.

Presentation neih zawh hian kalkhawmten sawihona hun neiin, ForestDepartment a PCCF Dr. Ch. Muralidhar Rao chuan lawmthu sawiin hun a khar a ni.

Attachment

  • Loading attachment...