National Programme for Prevention & Control of Cancer, Diabetes, Cardiovascular Diseases & Stroke (NPCDCS) leh Mizoram State Cancer Institute (MSCI) tangkawpin ni 14.2.2015 (Inrinni) khan BCM Lunglawn Kohhran-ah Cancer, zunthlum, lung natna leh stroke chungchang inzirtirna leh inentirna hun hman a ni a. He hun hi Dr.Lalsiampara, Director, MSCI-in kaihruaiin CMO Lunglei Dr. VLS Dawngliana, Bialtu Pastor Rev. R.Lalbiakliana bakah Medical Officers leh staff engemawzat an tel a ni.

NPCDCS Programme changtu Dr. Eric Zomawia, Dy. Director-cum-State Nodal Officer (NCD) chuan NCD hrang hrang hi khawvela thihna thlentu ber an ni tawh a, natna benvawn damchhunga inenkawl ngai, sum heh leh tihdam theih loh an ni a, mahse nunphung 'lifestyle' thlak chuan awlsamtea inven theih a ni, a ti. Vaihlo laka fihlim te, thau leh awm leh chi al ei tlemte, insawizawi te, zu in nasat lova, thlai leh thei ei uar te a pawimawh a ni, a ti bawk. Dr. Eric chuan presentation neiin Lunglei-ah NPCDCS hi kumin atanga tanin CMO Office-ah NCD Cell dah a nih bakah Lunglei Civil Hospital-ah NCD Clinic hawn a ni bawk a, Hnahthial-ah pawh NCD Clinic dah turin hmalak mek a ni a ti. Heng NCD Clinic-ah hian ithiam rual doctor, nurse, counsellor, physiotherapisy, lab technician te dah a ni a, NCD Clinic-in a tih ber tur chu kum 30 chin chungla zawng zawngte BP sang, zunthlum, cancer, lung natna an neih leh neih lo enfiaha enkawlna pek a ni a. He programme hi Aizawl, Lunglei, Saiha leh Chaphai-ah bultan phawt a ni tih a sawi. Lunglei-ah Cancer Specialist Dr.Catherine dah thar a nih thu sawiin Dr. Eric chuan Health Minister leh Health Department hotuten cancer inenkawlna leh hmuhchhuah hma theih nan Clinic tihchangtlun zel an tum thu a sawi bawk.

Cancer Super-Specialist Dr.Jeremy L.Pautu pawhin cancer chungchanga zirtirna pein cancer tam zawk chu cen theih an nih bakah hmuchhuah hma chuan enkawl dam theih a ni, a ti a. Hmuhchhuah hma a nih theih nan hmeichhia ten thlatin hnute uluk taka dap thin te, chhulhmawr test-na 'pap smear' tih thin te, ka chhung uluk taka en thin te, insawisel kher lo pawha inentir thinte a pawiawh thu a sawi a. Mizoram chu population chhuta India rama cancer hluarna ber a ni nain Mizo mipui tam zawk chu an inentir har thin a, an natna hmuhchhuah an nih meuh chuan stage 3/4 a lo ni tawh thin a, enkawl dam a har tawh thin a ni, a ti.

Chawhnu lamah mipuite tan a thlawna inentirna hun buatsaih nghal a ni a, Aizawl leh Lunglei-a mithiamten mipui hriselna an endik a ni.