Vawiin khan 'World Malaria Day' pualin RNTCP Conference Hall, Lunglei-ah Chief Medical Officer Dr.VLMS Dawngliana hovin hun hman a ni a, Lunglei khawchhunga Media, Village Council leh YMA te sawm niin Malaria umbo nan hmalak dan tur an sawiho.

CMO Dr.VLMS Dawngliana chuan Malaria laka invenna leh umbo kawngah Media leh NGOs-te an pawimawh takzet a ni tiin Health Department hmalakna hrang hrangah inpuihtawn a, mipuite pawh a zau thei ang bera hrilhhriat an nih theih nan chanchinbumiten a tam thei ang bera chhuah sak thin turin a ngen bawk. District Consultant (Malaria) Josephine Lalramthari chuan kumin thupui 'Malaria lakah i him em?' hmangin Presentation a nei a, Mizoram-ah hian Malaria hi natna malkhaiah chuan kan vei leh thihpui tam berte zinga mi a nih thu leh nikum 2015 chhung khan Lunglei District-ah Malaria Pf vei mi 7000 zet hmuhchhuah a ni am heng mite hi dawmdawi in hrang hranga enkawl an ni a, inentir tlai vanga damchhuak zo ta lo mi 2 an awm thu a tarlang.

Malaria laka invenna turin thosi inthlahpung zel tur ven hi a pawimawh hle a, hemi atan hian sorkar mithiamte chuan ruahmanna tha leh tihdan chi hrang hrang a duang chhuak a, chungte chu :

1) Thosi pian theihna tuitling tih bo leh a note ei chi sangha hman (Source reduction & Larval control) : Village Health & Sanitation Committee kaltlanga veng leh khaw chhung vawn fai te, tui luanna mumal tak siam te lkeh tuizem chhin that te, tui fim tling, thosi pian theihna chi reng reng tih bo a ni.

2) Thosi puitling tih tlem (Adult mosquito control) :

(a). Indoor residual spray (IRS) : DDT-a inchhung zawng zawng kahtir tur, mutna pindan ngaih pawimawh ber tur a ni. Hei hi malaria laka kan himna atana thil pawimawh tak a ni a, DDT hi pawngpaw hlauh ngawt tur a ni lova, khawvela mipui mimir hriselna ngaihtuahtu pawh WHO-in a ruahman ang thlapa hman a ni. DDT hian cancer a thlen thei nia sawi te pawh awm mahse thosi kah nana hman ang hi chuan cancer a thlen pha lo tih hriat tur.

(b) LLIN & ITN : Thosi seh laka invenna tha leh rintlak ber pawla ngaih chu thosilen thosi tihlum thei damdawia chiah sa - Long Lasting Insecticidal Net (LLIN) leh thosilen damdawi chiah (ITN) hi a ni a. A chiahna damdawi hi thosi in an haw em em a, hetiang thosilena an fuk hian an thi thei a ni. Thosilen chu a lo balh chuan uluk taka tui thianghlima silfai tur a ni a; sahbawn lam chi reng reng emaw tuilem leh brush emaw hmanga suk tur a ni lova, niisaa pho lovin daihlima zar tur zawk a ni. Ministry of Health & Family Welfare leh Directorate of National Vector Borne Disease Control Programme (NVBDCP) kaltlangin sorkar laipui chuan Lunglei District tan hetiang thosilen 1,27,855 zet a thlawnin a rawn pe a ni.

3) Malaria vei hmuh chhuah thuai leh Damdawi bi kim pek/eitir : Malaria avanga thihna hi inentir tlai vang ani fo tih hria in khawsik, Luna reng reng ngaihthah mai lovin, thisen lak a, test nghal vat tur. Positive a nih chuan Full Course Treatment pek ngei ngei tur.

4) IEC/BCC : (a) Malaria laka mitin an him theih nan hriselna kawng kawh hmuh a, ngaihtuah dik lo te tih dik a, awlsam te a inven theih a nih zia sawi tam

(b) Khua/Vengchhung chanchinbu hman tangkai - Artical emaw report etc.

(c) Miking, IPC, Infotainment, Awareness campaign, Electronic media hmanga malaria chungchangah ngaihdan diklo emaw thih dan hrisello an neih te hrilh hriat.

Attachment

  • Loading attachment...