500/2025-2026

Lunglei, 2025 Ṭomir thla ni 20: Vawiin khan Lunglei South bialtu MLA Pu Lalramliana Papuia hovin Lunglei Home TNT-ah Lunglei District chhunga Tuberculosis (TB) um bo tura ni 100 chhung beihpui thlak, '100 Days TB Intensified Campaign for TB Elimination' kalpui tur hawnna hun hman a ni.

Pu Lalramliana Papuia chuan natna leh hri leng chu khawvelin a ken tel a nih avangin min chen chilh reng dawn tih sawiin, a laka fihlima do let thei tura Pathianin theihna leh finna min pek hmangin a darh zel tur thunun leh ven a pawimawh, a ti a. TB chu mihringte thihpui tam natna langsar zinga mi a nih thu sawiin, ngaihthah leh thlir liam mai mai chi a ni lo va, a pawi hmaa hmu chhuak vat turin test neih ṭhat a pawimawh, a ti a. Mihring awm khawmnaah inkai darh a awl avangin fimkhur a ngai tih sawiin, 100 Days Campaign kal tlanga TB hmuh chhuah, enkawl dam leh invenna kawnga sawrkar hma lakna tur chu a hlawhtlin theih nan ṭha taka lo dawngsawng a, theih tawpa lo thlawp turin mipuite a chah a ni.

He hun hi Lunglei District Senior Chief Medical Officer Dr LC Liana chuan a kaihruai a. BCM Hrangchalkawn bialtu pastor Rev. C. Vanlalhruaia'n hunserh hmangin, Lunglei District TB Officer Dr K. Lalhmachhuana'n report a pe a. Hawnna hun hman zawh hian TNT-a awmte leh thawktute tan a thlawna inentirna leh TB enfiahna (free clinic) buatsaih chhunzawm nghal a ni.

TB hi khawvel pumah kum 2030-ah chuan um bo tawh tura hma lak mek niin, India chuan chumi aia kum 5-a hmaah TB 80%-a tihhniam leh TB vanga thihna 90%-a tihkiam a tum a. Hemi tihhlawhtlin nan hian 100 Days TB Elimination Campaign pawh hi duan niin, he programme hi December ni 7, 2024 khan Union Minister H&FW Pu Jagat Prakash Nadda chuan Panchkula, Haryana-ah a lo hawng tawh a ni.

He campaign-in a tum ber chu ngawrh zawka TB natna zawn a, hmuh chhuah zung zung te, TB veite'n damdawi an ei vat vat leh TB invenna ei turin an ei vat vat theih nana ngawrh taka hma lak a ni a. Thingtlang kilkhawr leh tlawh pawh harsa te, jail leh home te, mimal natna nei TB kai awlsam zual ṭhenkhat - zunthlum leh HIV positive te, chaw ṭha kham khawp hmu lo (malnourished, BMI <18.5) te, kum 60 chung lam te, zial zu mi, zu in mi leh kum 2 liam ta chhunga TB damlote nena inhnim hnai te chu campaign chhung hian tinzawn bik an ni dawn a. Thawktute'n ni 100 chhungin khaw hrang hrangah kal chilhin TB zawn chhuah hna hi an thawk dawn a ni.

National TB Elimination Programme (NTEP) hma lakna avangin India ramah pawh TB tihremna kawngah hmasawnna tam tak hmuh tawh a ni a. Kum 2015-a mi nuai khat zela mi 237-in TB vei ang ni ṭhin kha kum 2023-ah chuan mi nuai khat zelah mi 195-in vei anga chhut niin, TB vei zat (incidence rate) hi 17.7%-in a tla hniam tawh a. TB vanga thihna (TB death) pawh 21.4%-in a tla hniam tawh bawk (kum 2015-a TB vei mi nuai 1-a mi 28 thi ṭhin kha kum 2023-ah mi nuai 1-ah mi 22). Lunglei District-ah kumin January aṭanga April chhungin TB rinhlelh 664 endik tawh niin, TB kai mi 44 hmuh chhuah tawh an ni a. TB vanga thi mi 2 an awm bawk a ni.

Attachment

  • Loading attachment...