Health Minister Pu Lal Thanzara hovin vawiin khan World AIDS Day chu Millenium Centre kawtah hman a ni.

Pu Lal Thanzara chuan HIV/AIDS natna hian Mizoramah kua a hreuh thuk hle tawh tih hi pawm leh awih harsa, mah se dik si a ni, a ti. Mizote hian zuk leh hmuam kan insumloh avangin cancer vei tamna State kan ni a, mipat hmeichhiat hman khawlohna avanga HIV/AIDS vei tamna State kan ni leh zel hi a zahthlak a, a mualphothlak a ni, a ti a. Sex vawikhat hman khawloh hian dam chhung daih thil pawi a thlen thei tih hriaa, nupa kar chauha hman tur sex hi a hun hma a hmang lova, thianghlimna vawng him thei nih tum turin kalkhawmte a chah a ni. Health Minister chuan HIV/AIDS hi khawvel thiamna lo sang zel pawhin a tihdamna a la hmuhchhuah theih loh a ni a, a inven dan kawng erawh a awm avangin sex-a insum thei lo te pawhin he natna hlauhawm tak an kai loh nan condom hmang tura inzirtir hi tuna kan ram dinhmun hian a mamawh tawh a ni, a ti a. Kan ram hi dinhmun hlauhawm (red light zone)-ah a ding mek a, tangruala kan beih a ngai tak zet tawh tiin kohhran, tlawmngai pawl, school leh mitinte HIV/AIDS dopuiah Health Minister chuan a sawm a ni. World AIDS Day-ah hian he natna rapthlak kai leh vei mekte tana khawvel nuam zawk siam turin sawrkarin tan a la zel dawn a ni tih a sawi a. Sorkarin AIDS leh TB vei kawp tan ART leh TB damdawi hmun khat atanga pek chhuah tum (single window delivery) a nih thu Pu Lal Thanzara chuan a sawi a. HIV positive ten TB veilo mah se, a venna atan Isoniazid Preventive Therapy (IPT) pek vek tura ruahman leh kalpui mek a ni, a ti bawk.

Kum 1988 atang khan khawvel pumah World AIDS Day hi hman thin a ni a. Kumin thupui atan ‘Hands up for HIV prevention’ tih chu thlan a ni. Khawvel ram changkang zawkah kum tin HIV kai thar an tlem zel a, ram thanglai leh rethei zawkah he natna hi a darh chakin buaipui a ngai hle a ni. India ram hi mihring cheng tamna ram bik tehnaah South Africa leh Nigeria hnuaiah HIV/AIDS vei tam lamah pathumna a ni mek a. HIV kai mihring maktaduai 2.6 nei anga chhut a ni. Mizoram hi India ramah HIV vei tamna ber pahnihna a ni.

October 1990 atanga June, 2016 thlenga Mizorama HIV dinhmun chu thisen test tawh mi 55,4644 atangin HIV positive 13,040 an awm a, AIDS vanga thi 1313 an awm tawh. Mizoramah HIV inkaichhawn tamna chhan ber chu sex a ni a, mi 8157 (69.3%) te chuan sex vangin an kai a, inchiuna hriau inhmantawm avangin mi 2924 (24.85%) in an kai a ni. Nu leh pa atanga kai 414 (3.52%) an awm a, kaichhan hriatloh mi 274 (2.33%) an awm bawk. Nikum 2014-2015 (thla 12 chhung)-a HIV kai hmuhchhuah zat aiin kumin thla 9 chhunga he natna kai hmuhchhuah zat hi an tam a, hei hian kumin World AIDS Day thupui HIV darh zel tur venna atana ban phara tha thawh hi ramin a mamawh takzet tih a tilang a ni.