Vawiin khan Aijal Club Conference Hall-ah Transport Minister Pu John Rotluangliana hovin 5th Mizoram State Anti-Tobacco Day 2018 hman a ni a. Indian Society on Tobacco & Health, Mizoram (ISTHM) leh National Tobacco Control Programme, Mizoram (NTCP) buatsaih niin thupui chu ‘Inchhung leh lirthei chhunga meizuk loh’ tih a ni.

Khuallian Pu John Rotluangliana chuan thu sawiin kan ram hi meizuk nghei lamah hma kan sawn nasa hle a, hei hi sawrkar leh pawl hrang hrang hmalakna rah a ni, a ti a. Ram leh hnam changkang zawkin vaihlo leh a kaihhnawih thildang that lohna an inzirtir nasa a, keini hnam thang mek pawhin kan ngaih pawimawh a ngai a ni, a ti a. Motor Vehicle Rules 1989 Rules 21 (14) chuan lirthei chhunga meizuk a khap a, Motor Vehicle Rules 1995, Section 23 (B) chuan lirthei khalhtute meizuk a khap tlat a, he dan bawhchhe tan chuan pawisa chawi theih a ni a, an licence thleng laksak theih an ni, a ti a. Sawrkar laipuiin road safety chungchang an ngai pawimawh hle a, committee din hial niin lirthei khalhtu in meizu chunga lirthei a khalh hi an ngaimawh hle a ni, a ti a. Kan thupui in a tarlan angin inchhunga meizial zu lo tur chuan a chhunga awm kan pawimawh a, chutiang bawkin lirthei chhunga zu lo tur chuan lirthei khalhtute an pawimawh hle a ni, a ti a. Hemi kawnga hmasawn turin inhrilhhriatna kan neih nasat a ngai a ni tiin vaihlo dona atana hmalatute chu an kal zelna turah duhsakna a hlan a ni.

Indian Society on Tobacco & Health, Mizoram (ISTHM) President Pi Lal Riliani chuan boruak thianghlim hip hi mipui chanvo a ni tiin vaihlo tur hi tur nung a ni, a ti a. WHO chuan vaihlo hi hriselna tichhetu bul a ni tih a puang tawh a ni tiin meizuk a tha lo tih piah lamah midang meizuk hip phak nih thlengin a that lohna a nasain, kan taksa a khawih chhe thei hle a ni, a ti a. Midang meizuk hip thatlohna hi kan inhrilhhriat a ngai lehzual a, pa ber emaw nu ber emaw meizuk vangin chhungkaw hriselna thui tak a nghawng thei a ni, a ti a. Meizuk sim hnuah pawh taksa inenkawl that a ngai a ni tiin taksa hrisel hi kan rohlu ber a ni, a ti.

Vaihlo dona kawngah hian hmalakna tam tak neih a ni tawh a. Chung zinga thenkhat chu-Mizoram State Tobacco Control Society (MSTCS) chu kum April Ni 1, 2009 khan din niin hemi kum vek hian Smoke Free Mizoram kalpui a ni a. February Ni 10, 2010 khan Anti Tobaco Squad din a ni a. Kum 2011 khan Anti-Tobacco Cell state leh district levelah din a ni leh a. Vaihlo dona chikhat Blue Ribbon Campaign chu kum 2012 khan kalpui a lo ni tawh a. September Ni 30, 2013 khan State Level Coordination Committee din niin Chief Secretary chairman a ni a. Kum 2013, August Ni 26 khan Thingsul Tlangnuam chu tobacco free village hmasa ber atan puan a ni a. Kum 2014 khan 1st Mizoram State Anti-Tobacco Day buatsaih niin kum 2016 khan Point of Sale Board (PoS) Free Mizoram kalpui tan a ni bawk a ni. 

Global Adult Tobacco Survey (GATS) report tarlan danin kum 2009-2010 khan Mizoramah 67.2% meizu an awm a, kum 2016-2017-ah chuan 58.7% an awm a ni. Global Adult Tobacco Survey (GATS) North East India 2016-2017 tarlan danin Mizoramah inchhunga meizu 84% awmin hnathawhnaah 44 % kan awm a. Mizoram chhungah vaihlo hmang kum tinin an tlahniam zel a ni tih tarlan a ni bawk.

Programme hi MJA President Pu Zonunsanga Khiangte in kaihruaiin kalkhawmte lawmna thu a sawi a. Dr. Jane R. Ralte chuan ‘Inchhung leh lirthei chhunga meizuk loh’, Global Adult Tobacco Survey (GATS) leh vaihhlo dona atana hmalakna hrang hrang presentation a pe a. Campaign for Tobacco Free Mizoram Brand Ambassador Pu Vanlalsailova atangin thusawi ngaihthlak a ni a. ISTHM Fin. Secy Pu Lianngura Sailo chuan lawmthu sawina in hun a khar a. Chawhnu lamah hian workshop neih chhunzawm nghal niin Inchhung leh lirhtei chhunga meizuk loh chungchangah sawihona neih a ni dawn a ni. ISTHM, NTCP, MKHC, MHIP, MJA, MZP, Health & Family Welfare leh Transport Department an tel a ni.