Mizoram State Planning Board (MSPB) meeting vawiin khan Planning & Implementation Department conference hallah Board Chairman Pu Lal Thanhawla, Chief Minister hoin neih a ni a, Mizoram economy dinhmun thlirhona leh mumal leh chak zawka hmasawnna hna kalpui dan tur sawiho a ni.

Chairman chuan thuhma sawiin, sorkarin State Planning Board a din tharah member ni tura mi thar sawm ten sawmna pawma, meetinga an tel thei chu lawmthu a sawi a. Central sorkarin ruahmanna thar nei hmasa lova Planning Commission thiata NITI Aayog a din tharin kalphung a neih lawk bawk siloh avangin kan bangbo hle a ni tiin, State tam zawk innghahna thin Special Plan Assistance te, Additional Central Assistance leh Special Central Assistance te a tih tawp avangin a hrilhhai thlak hle a ni a ti a. Chhunzawm anih loh chuan kan harsa chho zel ang tih a hlauhawm viau a ni a ti a. Kan sum hmuh tur chu 14th Finance Commission rawtna atangin a hriat theih thu sawiin, tax atanga sum kan hmuh tur chanvo chu 32% atanga 42% ah a tisang chu a lawmawm rualin a hman dan turah state sorkar kutah a dah avangin a buaithlak hle a ni a ti a.Chuvangin State Planning Board hian ruahmanna thar mumal zawk leh tha zawk a ngaihtuah a tul dawn a ni a ti a. Keini State angah chuan Planning mumal kan neih reng loh chuan kan economy hi a kal thei dawnlo a ni a ti.Tuna kan Plan hman mek hi kum 2017 thleng a huam avangin kan la kalpui zel phawt dawn a ni a ti.

Chief Minister chuan central sorkarin centrally sponsored scheme (CSS) min pek dan ang thin a tihdanglam chu tunhnaiah sub committee of Chief Minister ten central sorkar an ngen angin hmarchhak state te tan 90:10 a kalpui a rawmtih leh thu a sawi a. UPA sorkar hnuaia project thahnem tak kalpui mekte zawh hmaa centralin a rawn tih tawp tak te chhunzawm anih theihna turin nawr reng anih thu a sawi bawk a. Planning member tharte chu mithiam bik an nih angin Mizoram leilung leh hmasawn nana hman theih kan neih ang angte hi belchianga, chumi mila kan kal dan turte ngaihtuah chhuak tura sawmin, engtenge kan ngaihpawimawh hmasak tihte rawtna siam turin a ngen a. Ei leh bara kan intodelhna tura NLUP sorkarin a kalpui mek hi a tawp hunah engtia kal zel tur nge ni ang tih thlengin leh thiamna chherchhuah (skill development) kawngah leh hmasawnna ruhrel (infrastructure development) siam kawngah SPB hian ngaihtuahna a hman a tul dawn a ni a ti. Mumal taka Plan neiha, chumi ti hlawhtling tura hmalaknaah kan sum leh pai dinhmun kan hriatchian fo a pawimawh hle ang Pu Hawla chuan a ti.

SPB Vice Chairman Pu H.Liansailova chuan plan mumal leh tha zawk kan neih theih nan State Planning Board hi din thar a nih thu a sawi a. ‘New Economic Policy for Development of Mizoram’ tih thu a sawi ah Planning Commission thiah anih avangin central sorkarin sum min pek dan turah Finance Commission rawtnaah a innghat a, chuvangin felfai taka plan siam chu kan kutah a tla tawh a ni a ti a. Plan hi hunbi neia siam anih avangin a tumah kan chian a, kan mamawh a zir leh rah tha nei tura kan siam a pawimawh a ni a ti a. Market economya kan luh chhoh mek naah policy framework tha ruahman a tul thu a sawi bawk a ni.

Pu Lalsawta, Finance Minister chuan SPB hi sorkar thluak bur, Mizoram hmasawnna kalpuitu tur a ni tiin, department te sum hman tur ruahmantu leh an hnathawhte pawh a tul angin vil a, endiktu tur a ni a ti a. Sum hmuhna tur dap chho reng chungin tul bik thila hman tur sum dah that neih kan tum a tul thu a sawi a. Ram pawn thlenga thar chhuah tam tham tak kan neih theihna turin a hmanrua tur ngaihtuah thiam pawimawh a tih thu sawiin, kan tharchhuah tur emaw siam chhuah tur emaw thlan bik neih tha a a hriat thu a sawi bawk a. Kan sum dinhmun pawnlama an sawi ang em ema thalo a nih loh thu sawiin, kum 2005 a leiba GSDP atanga chhut a 108.9% zet tlingkhawm chu kum 2015 ah chuan 49.9% zetin a tlahmiam a ni a ti a. K-deposita sum tang pawh thahnem tak chhuah anih tawh thu tarlang bawkin, sorkar kum thar atan ‘full budget’ pharh theih a beiseiawm thu a sawilang bawk a ni.

Dr.C.Vanlalramsanga, Secretary,Mizoram State Planning Board chuan ‘Overview of Mizoram Economy and Way Forward; tih presentation powerpoint hmanga pe in Mizoram economic dinhmun chipchiar takin memberte a thlirhopui a. Economy chak zawka a than theih nan leh public policy mumal zawka her rem a nih theihnan hmalakna tur pawimawh hrang hrangte a tarlang bawk a ni.

Member ten tha tura an ngaihte rawtnate sawiin, hmasawnna kawng siam chhoh dan tur inpawh takin an sawiho bawk a ni.

Meetingah hian member nisa leh ruat tharte an kal kim hle a ni.