Indian Society on Tobacco & Health: Mizoram Chapter (ISTHM) leh National Tobacco Control Programme (NTCP) tangkawpin vawiin khan Chief Minister Pu Zoramthanga hovin Chanmari YMA Hall-ah Mizoram State Anti-Tobacco Day vawi 6-na chu hman a ni. ISTHM Life member Pu Zoramthanga chuan ISTHM Life Membership certificate mi 47 hnenah a sem bawk.

 

Khuallian Chief Minister chuan vaihlo in hriselna tan pawi a khawih nasatzia te inhrilhrhiatna a tam chho in, a ti an tlem phah ve hret hret chu lawmawm a tih thu a sawi a.  Hmanlai Mizo nunah chuan zial zuk an pawisa lo ni mai lovin fehchhuah naah thosi hnawhdarh nana vaihlo zu thin an nih thu te sawiin, tunlai kan nunphungah erawh vaihlo mamawhna a awm tawhlo mai nilovin, taksa tana a thatlohzia kan hriatchhuah zel avangin vaihlo hman chuan rah tha chhuah tur a neih loh thu a sawi a.  Mihring chu chhiat leh tha hriatna nei vek kan ni a, kan taksa chhiatna tur chu ti lo mai tur kan ni tiin kan chhiatna tur chu tunlai khawvelah chuan a changkang, a fing chin tan chuan vaihlo an hman duh tawhloh thu a sawi a. A lo ti tawh leh ti mekte tan pawh thlah chu thil theih a ni tiin mihring tan chuan tumruhna nen tih theihloh engmah a awmloh thu a sawi. 

 

Chief Minister chuan zial zuk lamah hma sawn viau mah ila a vaihlo atanga siam tho sahdah, tuibur, gutkha leh adangte laka filhlim lo kan la tam chungchangah hma lak tharna tur awm a a hriat thu a sawi a.  Mizo society chu inthununna nei tha, regimented society kan ni a, tih tur leh tih loh tur inzirtir kan nuam; meizuk khap kawngah hma kan la nasa in hma kan sawn hle a, hmabak erawh chu a la tam hle a ni tiin Chief Minister chuan mihring taksa tana chhiatna thlen thei, tangkaina neilo vaihlo leh ruihtheihthil reng reng dopui kan puang tur a ni, tiin kalkhawmte chu heng laka inthiarfihlim turin a sawm a ni.

 

Hun kaihruaitu Chief Secretary Pu Lalnunmawia Chuaungo chuan he hunah hian thu sawiin, mihring hriselna atan vaihlo a that loh mai bakah zuk leh hmuam tih chu a mawihnailo in, bul a mi te tan hnawk nihna, a hmang velote hriselna thlenga va khawihchhe theitu a nih thu a sawi a. Mizoramin State Tobacco Day chu kum 2014 atanga kumtin a hmang chho zel chuan zawi zawiin awareness mipuiah siamin, a thatlohnaah kan harhchhuak ve zel chu thil lawmawm tak a ni, a ti a. Chutihrual chuan Global Adult Tobacco Survey-2 (GATS-2) 2017 in an tarchhuah danah Mizo mipui ah mipa 54% leh hmeichhe 14% ten in meizial an zuk thu te, vaihlo zuk bakah sahdah, tuibur, etc ti mipa zingah 21% leh hmeichhia zinga 46% an awm thu te sawiin, hmasawn a la tul thu leh hmun changkang zawk apianga vantlang leh puipunna hmun a zial zu khu luih luih hmuh tur an awm loh thin thu a sawi.

 

ISTHM President Pi Lal Riliani chuan vaihlo chu cancer thlentu lian ber zing ami a nih thu a sawi a. Mizoram chu cancer vei an tam em avangin cancer capital ang hiala sawi thin a nih tak avangin vaiho zuk leh hmuam lakah mipui an fihlim duak chuan nasa takin cancer vei thar zat hi a tlakhniam tur thu a sawi a. Hriselna tha neih a, pawnlamah pawh hmel fai leh mawi nei duh tan chuan vaihlo leh a kaihhnawih tih ve chi a nilo a ni a ti.

 

State Anti-Tobacco Day thupui "Vaihlo leh a Chuap hriselna" behchhanin NTCP State Nodal Officer Dr. Zorammawia chuan presentation a pe a. Chiang takin a lem nen vaihlo in taksa a tihchhiat theih dan te a tarlang a. Mizoram chu GATS 1 ah vaihlo hmang nasa ber a nih hmu in survey vawi hnihna, GATS 2 ah chuan pahnihna ni ta in hma kan sawn zelna a lang a, chutihrual chuan hmabak a la tam in fimkhurna leh inthiarfilhlimna tur kan la nei tam hle a ni, a ti a. Population based cancer registry 2012-14 zirna in a tarlan dan in cancer natna chi hrang hrang chhinchhiah zingah vaihlo in a thlen theih cancer vei an tam bik zia te, sawrkarah damlo inenkawlna Medical Reimbursement pawh a san phah thu te a sawi a. 2017 ah Civil Hospital a survey (sample size 59) neihah damlo refer zingah zialzu 35.59% an nih thu te, refer ho zingah cancer natna vei 25.42% an nih thu leh chung cancer damlo refer ho zinga 80% chu vaihlo zu emaw hmang emaw an nih thu a tarlang bawk.

 

He hunah hian kalkhawm ten zuk leh hmuam hrang hrang laka inthiarfilhlim leh midangte kawng dik kawhhmuh turin thu an tiam a. Inkhawm hi National Health Mission Director Dr. Eric Zomawia chuan lawmthu sawiin hun a khar. Zirlai naupang engemawzat he hunah hian an kal a ni.

Attachment

  • Loading attachment...