Vawiin khan Health Minister Pu Lal Thanzara chuan Health Department-in National Health Mission hnuaia a hmalakna peng pakhat, Reproductive and Child Health (RCH) hnuaia hmalakna thlirletna, “State Level Half Yearly Review Meeting on Reproductive and Child Health & National Health Mission Activities for 2016-2017” hawnna hun, Aizawl Civil Hospital Conference Hall-a neih chu a hmanpui. He meeting, ni hnih awh tura duanah hian 2016-2017 kum chanve chhung (April atanga September)-a District hrang hrang ten RCH an kalpui dan leh hnathawh te thlirletna hun hman a ni dawn a. Reproductive and Child Health (RCH) hian a tum ber chu nu leh naupang ten hriselna tha zawk an neih nan leh, thihna an pumpelh nana hmalak a ni.

Health Minister chuan RCH hnuaia hmnalakna hrang hrang thlirletna hun buatsaih a ni thei chu lawmawm a tih thu a sawi a. Thawktute thahnemngaihna avangin nu nau hriselna lamah Mizoramin hma a sawn zel thu sawiin, tan lakna lai tur erawh a la tam hle a ni, a ti a. Mahni district theuvah chak leh tha zawka he scheme hi kalpui anih theih nan District Officer-te chuan tan la zawm zel se a tih thu sawiin, ‘Supportive Supervision’ pawh Sorkar laipuiin in min phalsak angin, sum neih te daihzai taka hmang a, awmze nei taka Supportive Supervision nei chhunzawm turin kalkhawmte chu a chah a. Heng kan result-te hi Sorkar laipuiin min hmuh sak vek avangin Mizoram hmasawnna hmel hmuh anih theih nan Health Department thawktute chu taima leh fimkhur taka thawk turin a chah nawn leh a.

Minister Pu Lal Thanzara chuan dikna leh rinawmna, a bik takin hna ah leh sum leh pai enkawlna hi Sorkar in a ngaih pawimawh thu sawiin, kalkhawmte chu department hotu an nih angin midang entawntlak ni turin, mahni mawhphurhna te rinawm taka hlenchhuak turin a chah a. Tunhnai maia thawktute thiamna tat hriam tura training hrang hrang kalpui anih thu tarlangin, FBNC (Facility Based Newborn Care) Dibrugarh-ah te, NRC function thatna turin Unicef tanpuina in Staff te pawh November thlaah tirh an nih tur thu te leh, Skills lab pawh hna tan mek a nih thu te a tarlang a. Minister chuan tun hnaiah scheme kalphung thar tam tak a awm a, hemi karah hian tunlai thiamna leh hriatna in min tlansan loh nan mahni thiamna te in update zel turin leh, kum tam chhuanlam lova theihtawp chhuah zel turin a chah bawk a ni.

Vawiin Review Meeting hawnna inkhawm hi Pu Lalrinliana Fanai, Commissioner & Secretary, Health & Family Welfare chuan kaihruaiin, Dr. K. Ropari, Principal Director pawhin thu a sawi bawk a. Dr. Vanlalsawma, State Programme Officer, RCH chuan District hrang hrang ten RCH an kalpui dan tlangpui report pe in, Dr. K. Lalbiakzuala, Mission Director, NHM chuan lawmthu sawiin hun a khar a ni.

Reproductive and Child Health (RCH) hnuaia hmalakna te hi a hlawhtlinna tehfung pawimawh tak chu Infant Mortality Rate (IMR), naupang kum khat hnuai lam thi zat tehna leh Maternal Mortality Rate (MMR), nu nau chunga thi a ni a. Sample Registration System (SRS) report-a alan danin kum 2013 atang khan IMR chu 35 (naupang 1000 zelah naupang kum khat hnuilam thi zat 35 tihna) a ni a, kum 2014 ah 32 ah tlahniamin, kum 2015-2016 chhung khan State HMIS report-ah chuan 22 ah a tlahniam a, kum 2016-17 kum chanve (April to September) chhungah hian IMR rate hi 17.87 a ni. MMR hi kum 2015-16 ah 88 (naupang 1,00,000 zela nu nau chunga thi 88 tihna) a ni a. April-September 2016 chhung hian 95.17 a chhinchhiah a ni.

Heng bakah hian damdawiin a nau nei (Institutional Delivery) hi Mizoram pum tan 2016-17 kum chanve chhung hian 89% a ni a, hemi atan hian hmalakna hrang hrang- Janani Suraksha Yojana (JSY) leh Janani Shishu Suraksha Karyakram (JSSK) awareness campaign te neih chhoh zel a ni a. Naupang kum khat hnuailam, a bikin nau pianghlim thi zat a tlakhniam theih nan Sick Newborn Care Unit (SNCU) te din a ni bawk a. Mizoram ah heng SNCU hi hmun pali - Aizawl, Lunglei, Lawngtlai leh Siaha-ah te din a ni a. Heng SNCU-ah hian 2016-17 kum chanve chhung hian damlo 667 admit tawh an ni.

Nu naupai zingah hemi kumin kum chanve chhung hian thisen tlachham (anaemia) zat hi 54% an ni a. Severe anaemia, a bika enkawl ngai khawp a thisen tlachham (Hb level 7gm% aia hniam) hi 1% an ni thung. Severe Anaemia hi nu nau chunga thihna thlen chhan pakhat a nih avangin a tihhniam theih nana naupai laia Iron Folic Acid a pawimawh sawilan a ni.

Vawiin Review Meeting-ah hian NHM leh Health Department Directorate, Hospital leh District hrang hrang atangin Officer leh staff te an kalklhawm a. Chawhnu lamah Health & Family Welfare Commissioner & Secretary kaihruaina hnuaiah hian chipchiar zawkin Aizawl East, Aizawl West, Champhai, Kolasib, Lawngtlai leh Lunglei District atangin Officer theuh ten an hmalakna te sawiin presentation an pe a. Hei hi naktuk (2.11.2016) ah Mamit, Siaha, Serchhip, Tlabung leh Chawngte ten neih chhunzawm in, RCH hnuaia hmalakna peng hrang hrangte sawiho a ni bawk ang.