HIV hrik paite taksaa natna dotu sipai (CD4) tam dan tehna khawl ‘CD4 Count Machine’ chu vawiin khan ART Centre, Microbiology Department, Aizawl Civil Hospital-ah Health Minister Pu Lal Thanzara’n a mamawhte tan a hawng. He CD4 Count Machine hi MLA rualte intelkhawmna ‘Mizoram Legislative Forum on AIDS’ kaltlangin MLA tinten an Local Area Development Fund atanga cheng nuai 1 an thawhkhawm atanga lei a ni a. Vawiina he khawl hawnnaah Health Minister hi MLA - Pu John Siamkunga, Pu R.L.Pianmawia, Pu V.L.Robiaka - ten tawiawmin, Doctors Seminar Room-a a hawnna inkhawm neih hi MLA Dr.K.Beichhua’n a kaihruai nghe nghe a ni.

Health Minister Pu Lal Thanzara chuan Mizoram chhunga HIV/AIDS veite mamawh leh anmahni enkawl nana pawimawh em em CD4 Count Machine thar hman tur a awm ta hi a lawmawm hle a, hemi atana phal taka sum petu MLA zawng zawngte chungah lawmthu a sawi a. Khawtlangah HIV/AIDS veite endawngna leh thinhrikna la awm chu pawi a tih thu sawiin Pu Lal Thanzara chuan vanduaina avanga he natna veite enhran leh thinhrik an nih loh hunah HIV/AIDS dona kawngah hlawhtlinna kan hmu chauh ang, a ti. A tuartute chu kan hnampui, kan unaute an ni tih hre rengin nunphung pangngai an nun ve theih nan khawtlang, kohhran, pawl leh mimal angin tanlak a hun takzet tawh a ni, a ti. Mizoramin hriselna lamah hma a sawn zel a, Health Minister a nih angin MLA zawng zawngte an Fund atanga 5% chu Health Care atan thawh theuh turin a ngen thu a sawi bawk.

Hawnna inkhawm kaihruaitu Dr.K.Beichhua chuan Health Minister kaihhruaina hnuaiah ‘Legislative Forum on AIDS’ chu ni 7 July, 2015 khan dinthar leh niin kumin 27 January, 2016-a an executive meeting thukhawm chuan MLA-te sum thawhkhawmin CD4 Count Machine lei an rawt thlu ta a. MLA-te sum thawhkhawm atang chuan cheng nuai 18.5 sengin CD4 khawl lei a nih bakah condom, syringe & needle, Sexually Transmitted Infections (STI) damdawite lei a ni a; Voluntary Blood Donation a pun zel theih nan Campaign-te huaihawt a ni bawk, tih a sawi.

MSACS Project Director Dr.Lalmalsawmi Sailo-in technical report-a a tarlan danah March 8, 2006 khan ART Centre, Aizawl Civil Hospital neih tan a ni a; Centre dang 6 - Kulikawn, Lunglei, Champhai, Mamit leh Kolasib-ah hawn belh a ni leh a. Mizoram pumah ART Centre-a in-register zawng zawng chu mi 9003 niin, chung zinga mi 4344-in ART damdawi an la mek a ni. ART Centre, Aizawl bikah hian mi 7300 chuang in-register ni tawhin mi 3079 velin damdawi an ei mek bawk. HIV/AIDS hrik pai zinga CD4 level 350 aia tlem an nih chuan ART ei tan tir nghal an ni a, 350 aia tam a la nih chuan damdawi ei nghal lovin counselling te pek thin an ni a, ART doctor-te kaihhruaina hnuaiah anmahni inenkawl dan tur thlengin hrilhhriat an ni tih a sawi.

Vawiina hawn tak CD4 BD FACSCount system machine hi National AIDS Control Organistaion (NACO)-in a recognise khawl awmchhun a ni a. He khawl hi Becton Dickinson Company (San Jose, California) siam niin India ramah lei tur a awm lo a; Asia-Pacific-a an Regional Office, Singapore atangin chah chhuah a ni. BD FACSCount System hi Africa, America, Asia, Australia leh Europe-ah te hman mek niin WHO pawhin a recognise a.; HIV/AIDS veite CD4+, CD8+ leh CD3+ T Lymphocytes Count hmang hian HIV/AIDS vei ten natna dotu sipai (immune system) an neih zat chiang takin a hriat theih a, enkawl dan tur nasa takin a pui thei a ni.

Vawiin vek khan Health Minister Pu Lal Thanzara chuan Principal Director, Health Dr.K.Ropari leh Medical Superintendent, Aizawl Civil Hospital Dr.K.L.Remsanga hovin Dialysis Room tur leh State Medical Library chei mek chu an fang a; Doctor-ten an harsatna tawh thin leh mamawhte Minister hnenah an thlen a ni.