Vawiin khan Health Minister Pu Lal Thanzara leh Synod hotu lian ten CM Conference Hall Macdonald Hill-ah ‘Consortium on HIV Prevention and Drug Abuse’ chungchang an sawiho. He hun hmanpui tur hian MSACS leh Project Sunrise, Fhi 360 lama thawktute pawh an tel a ni.

Synod lam hruaitu pawimawh tak tak ten an sawmna ngaipawimawha inkawmna nei thei tura hun remchang an siam theih ah lawmthu sawiin Pu Lal Thanzara chuan HIV chungchangah kohhran leh Sorkar te tangruala tan lak a tul in, hmalak ho a ngaih dan a sawi a. Tunah hian kan ram dinhmun hi a duhawm lo hle in India ram pumpui ngaihtuah pawhin HIV hluar berna state Nagaland dawttu kan nih tawh avang in hmalakna kal mek chu awmze nei zawka tih changtlun a ngaih thu a sawi a, chutih laiin MSACS leh a thawhpui NGO hrang hrang leh kohhran ten hmala a tan an lo lak tawhna chu fakawm a tih thu sawiin MSACS hmalakna kal mek chu thlawp tur leh kohhran mite himna atana tan lak pui turin sawm nghal bawk.

Health Minister chuan HIV+ve in tunah kan ram a suat mek a, a ram anga hma lak a ngaih tawh takzet avangin Sorkar leh Kohhran ten rualkhai zawka hmalak a ngai a ni tiin, tun atanga tan lak anih loh chuan thangthar lo la awm zel tur ah he natna avanga chimral a awm mai a hlauhawm a, tun tanga hmalak a nih loh chuan kum nga dang lo la awm leh turah chuan khuahkhirh a har tawh dawn a ni a ti a. Chumi ah chuan sawizau na te nei turin Kohhran an pawimawh em em a, Mizo awm chhung chuan Kohhran hi a awm dawn a, tuna sawihona hian rah tha tak a chhuah ngei a beisei thu leh Kohhran dang te pawh hemi chungchang hi tanrual puia sawiho pui zel an tum thu a sawi bawk.

Dr. Lalmalsawmi Sailo, Project Director, MSACS chuan Power Point presentation hmang in Mizoram chhunga HIV chungchang leh tunhnaia HIV hluar thar dan District hrang hrang dinhmun a sawifiah a. Health Department, MSACS leh a thawhpui pawl hrang hrangte hmalakna chu kalpui reng nimahse kan ram dinhmun en in tunhnaiah mipat hmeichhiatna kawngah HIV a darh nasat dan chiang takin a sawi nghal a. Mizote hi thil intihhmuh thuai thin hnam kan nihna laiah zirtirna kalphung kan chheh fuh chuan kan ram dinhmun pawh a ziaawm thuai theih a beisei thu a sawi bawk.

Tunah chuan HIV chungchang hi kan state tan ‘Burning Issue’ a ni tak meuh tawh a. HIV kaina hluar ber sex hman sual hi puanhnuai thuruk a nih avangin hriat leh ven a har a. Office emaw, department pakhat emaw in do zawh theih mai a ni lova, tangrual a Kohhran te nen beihpui thlak a nih loh chuan thlahte kalzel dinhmun a tha lo hle dawn a ni a ti a. Kum naupangte a tanga he hatna hi vei an awm a. Kum 25 - 44 hi Mizo zingah chuan a hluarna ber group a ni a. Mizo tawh phawt chuan kan do a ngai a ni, a ti.

Synod puipate zingah hian Synod Moderator Rev. H. Lalrinmawia leh Synod Executive Secretaries pawimawh tak takte vawiin programme ah hian an tel a. Synod Moderator chuan Synod leh Kohhran ang pawhin mar patin tanla emaw intih laia inthlah dul chang a lo awm ve leh thin thu leh tih takzeta tanlak thar lo leh chu a ngai a ni, tiin Kohhran chuan nasa takin hma chu a lak tawh thu a sawi a. “Biakin leh remchang apiangah HIV leh ruihhlo leh mipat hmeichhiatna hmansual chungchang hi sawi a ni tawh thin a. MSACS ho lehkhabu pawh an hman tangkai thin hle thu a sawi a. Vawiinah Health Minister in hemi chungchang min veipui rawh u a tih hi keini zawk hian min vei pui rawh u kan ti zawk a ni” a ti a. Synod rorel leh hunah pawh MSACS ho lehkhabu chu lo sem darh zau sak a, hemi chungchang pawh theih ang ang a lo sawi zauhpui an rem tih thu an sawi bawk.

Mizoramah chuan HIV hi kum 1990 October thla khan hmelhriat tan a ni a. Tunhnaia a hmuhchhuah danah chuan 75% chu drugs ti lo KS pawh ni lo, mipat hmeichhit hman khawloh avanga darh a ni tih hriat a ni a. Thisen test mi 352737 zingah HIV hrik pai 11374 hmuh tawh an ni a, chuvang chuan fimkhura, a dona a tanrual pui turin vawiin meeting chuan mitinte an sawm a ni.