2911/2023-2024

2023 Pawltlak thla ni 2: Tukin zingkar khan Mizoram State AIDS Control Society (MSACS) leh District AIDS Prevention & Control Committee (DAPCC), Kolasib District ṭang kawp huaihawtin Kolasib Venglai Bazar bul, YMA Park-ah World AIDS Day 2023 pualin hun hman a ni.

He hun hmanpuitu Kolasib District Senior Chief Medical Officer Dr RK Lalthlamuana chuan Kolasib District-a HIV (Human Immunodeficiency Virus) kaina tam ber chu mipat hmeichhiatna hman khawloh aṭangin leh ruihhlo ngaite'n hriau thianghlim lo an inhman ṭawm aṭangin a nih thu a sawi a. Mihringin harsatna leh beihna kan tawhna tam ber chu ram hla taka mite aṭang ni lovin, kan bul hnaia mite aṭangin a ni ṭhin tih sawiin, HIV kan kai theihna sang ber pawh kan hriat chiante leh kan bul hnaia mite aṭangin a nih avangin kan fimkhur a ṭul a ni, a ti a. Mipat hmeichhiatna hman khawlohna laka inthiar fihlim a pawimawh thu leh insum thei ngang lote tan invenna condom hman a pawimawh thu te, damdawi hman khawloh pawina leh inchiu lo thei lote tan hriau (syringe) thianghlim chauh hman a pawimawh thu te, damdawia inchiu bansan theih nan District Hospital-ah a thlawnin Oral Substitution Therapy (OST) lak theih a nih thu te, mahni dinhmun hre chiang turin thisen test-na hmun hrang hrangah test theih a nih bakah, mobile ICTC-in a hmuna pan chilha thisen an test-sak theih thu te a sawi a. Taksaa HIV hrik inthlah pung tur leh mi dang kai chhawng tur venna leh AIDS (Acquired Immune Deficiency Syndrome) veina laka chhan thei, Anti-Retroviral Therapy (ART) chu a thlawnin District Hospital-ah lak theih a nih thu sawiin, HIV positive-te chu beidawng mai lo va, ṭha taka ART la ngei turin a chah a. Mipui pung khawmte chu HIV kaina lian pahnih - mipat hmeichhiatna leh damdawia inchiu laka fihlim leh fimkhur a, HIV kai lo tura nun uluk turin a chah a ni.

He hun hi Kolasib District AIDS Control Officer, Deputy Chief Medical Officer Dr Zonunsiama'n a kaihruai a. Khawtlang mipuite chuan HIV/AIDS dona kawngah te, a invenna leh a veite enkawl kawngah te mawhphurhna lian tak kan nei tiin, theih tawp chhuaha ṭang rual turin a chah a ni.

He hunah hian School of Nursing Thingdawl (SONT), Kolasib-a GNM zirlaite chuan HIV laka him nana inven fimkhur pawimawhzia lantirna leh a veite hmusit leh thinhrik lo va, hmangaihna nena enkawl zawk tura inchahna lemchan tawi an entir a. Tv. Andrew Laltlankima'n zaiin kal khawmte a awi bawk.

Kolasib District CMO office data aṭanga a lan danin, kumin 2023 April aṭanga October thla chhungin Kolasib District-ah HIV an kai leh kai loh finfiah nana thisen test (general) 3,435 aṭangin HIV positive hmuh chhuah 75 an awm a; raipuar thisen test (ANC) 1,195 aṭangin HIV positive hmuh chhuah 11 an awm bawk a; a pum puiah HIV positive 86 hmuh chhuah an ni. Kolasib District-ah ICTC (Integrated Counselling & Testing Centre) thisen test-na hmun 3 awmin, FICTC (Facility-Integrated Counselling & Testing Centre) 6 a awm bawk.

Kolasib District-ah hian ART awm tirh aṭangin PLHIV (People Living with HIV/AIDS) inziak lut (register) 1,630 awm tawhin, mi 298 chuan vanduaithlak takin nunna an chan tawh a. October 2023 report-a PLHIV in-register 1,255 zinga mi 1,245 chuan damdawi ART an ei mek a ni.

Kolasib District chhunga damdawia inchiu ṭhin - IDU (injecting drug user) chhinchhiah 1,293 zingah HIV kai 387 awmin, hmeichhe inzuar - FSW (female sex worker) chhinchhiah 153 zingah HIV kai 16 an awm a; mipa leh mipa inpawlna hmang ṭhin - MSM (men who have sex with men) chhinchhiah 25 zinga 5 chu HIV positive an ni bawk.

Kolasib District chhungah OST Centre 2 (Kolasib; Vairengte) leh Satellite OST 5 (Hortoki, Kawnpui, Lungdai; Bilkhawthlir, Saiphai) a awm a. He'ng centre-ahte hian OST client 261 an awm mek a ni.

World AIDS Day hi World Health Organisation (WHO)-in khawvel puma hriselna lama ni bik a ruat 11 zinga pakhat niin, kum 1988 aṭang khan kum tin December ni 1-ah hman ṭhin a ni a. Kumin hi a vawi 36-na niin, thupuiah "Let Communities Lead" (vantlangin hmahruai se) tih chu hman a ni.

Attachment

  • Loading attachment...