Mizoram mipui duhtak te u,

 

Vawiin hian kan ram mipuite hnena thu han sawi leh chah duh ka nei a.

Kan hriat theuh angin tunlai khawvel pumpuiah natna hlauhawm tak, Coronavirus chuan khawvel a rawn run mek a. India ram pawh a rawn thleng tawh a. Tun thlengin Mizoram a lo thlen kan la hrelo a. Amaherawhchu kan hriatloh hian a lo thleng reng tawhin, tute emaw pawh a lo khawih reng tawh thei maithei. Thufingin invenna hi tihdamna ai chuan a tha zawk a tih angin, kan vai hian chu chu hre rengin inveng hmasa ila, a lo thlen loh tura kan indan a kan inven theih chuan chu aia hlu reng reng a awmlo. Chuvangin chu chu ngaihpawimawh hmasak berah nei ila a tha kan ti. 

 

He coronavirus history leh khawvel a khawih dan zawng zawng chu kan news ah te, tv ah leh media hrang hrangah kan hrechiang a. Helam chu sawi tur ka nih pawh ka hrelo a. Amaherawhchu, Mizoramin tuna kan tihtur leh kan hmabak lam sawi zawk ila tha in ka hria. 

 

He coronavirus laka inveng tur hian Mizoram sorkarin theihtawpin hma a la a. Cabinet meeting pawh a bikin vawi hnih kan nei tawh a. Chutah chuan Chief Secretary kaihhruaiin Task Force din a ni a, department leh midang mi tul leh pawimawh, finance lam a mite, medical lam mite leh hmun dang dang a mi te kan la khawm a. Chung mite chuan chhun zan zawmin an bei a. An beihna zarah Mizoram hi him tir hram hram kan tum a ni.


Pawisa leh senso tul reng reng chu in rilru ah enghelh ah nei hauh lovin kan neih ang ang hi kan hmang turah i ngai ang u, tiin kan Finance department te leh kan Health department te ka hrilh a. Tichuan a tul ang zelin hei kan hmang chho mawp mawp zel a ni. Tin, hetah hian a bik takin thisen enna khawl lian hi Mizoramin engatinge kan neih loh tih zawhna a awm thin a. Amaherawhchu chuti maia neih theih a nilo a. A vaibelchhe bi a lei tur chu a ni a. Lei tur awm pawh ni se han lei a, han hun a, hman theiha siam meuh tur chuan hun a duh rei a. Engpawhnise nei turin chak takin hma kan la a ni. 

 

Mipui ten an mamawh leh thawktuten an mamawh, entirnnan- screen na hmanrua te kan nei tam tawklo a. Delhi lam leh phai hmun dangah te pawh kan han zawng a kan duh ang chuan kan hmu chaklo hle a. A tirah chuan 17 lek kan nei a, kan lakhawm zela tunah chuan 40 leh 50 inkar vel kan nei ta a. Chumi hmang chuan Mizoram a hmun hrang hrang atanga lo luhna – airport ah te, ramri ah te, ramchhungah leh khawpui hmun dangah pawh hman turin he a lo enna khawl a hi kan theihtawpin hman tangkai leh lei belh zel pawh kan tum a, kan lak belh zel dawn a. Tin chuta tan chuan damdawi mamawh tur ang chi te, mask te, sanitizer te a tul ang zelin sawrkarin kan la in kan sem in kan pe zel dawn a ni. 

 

Kan hmalakna pakhat ah chuan, Mizoram chu ram dang nena kan inrina hi kilometre 700 chuang a ni a. Chung chu kan khar vek a. Lo luhna turah chuan Zokhawtharah chauh kan hawng tawh a. Chupawh chu strict taka a lo lute en turin leh lo screen zel turin kan ti a. Myanmar atang hian loh theih loh bak luh phal a nilo a ni. Kan thenawm state dangte nena kan inkalpawhna - Kanhmunah te, Bairabi ah te, Vairengte te, Bairabi, leh Khawkawnah te hawn a ni a. Hengah pawh hian theihtawpin screening hna hi kalpui zel a ni a. Heng a thawk tur hian kan mithaimte, kan doctor te, kan nurse te leh anmahni puibawmtu turte indaih a har em em a. Tlawmngai pawlte sawmin a tul angin nurse a ni emaw, doctor a ni emaw, a dang dangah pawh tlawmngai thawhpuitu tur engemawzat a tul avangin chung pawh chu voluntary a theihtawp chhuah turin kan sawm a. A tul angin pocket money leh lawmman pawh lo pe zel turin sawrkain hma kan la a ni. 

 

District level-ah leh Village level-ah pawh task force leh committee te kan din a. A bik takin kan district level a mi te an hah a. Tin, thingtlang khua,a bik takin ramri hrul a awmte chu an tangkai a, an bei nasa, an fakawm. VC, YMA, khang zawng zawng khan theihtawp an chhuah a, an tang a, an chungah lawmthu kan sawi a ni.


Tin, hemi piah lamah hian mipuite kan fimkhur a ngai a. Chu chu vawiina ka sawi duh a ni a. 

 

Pakhatnaah chuan sawrkarin instruction a pek angin puipunna lian siam loh tur, mi tam awm chi na reng reng sawrkar function pawh siamloh tur kan ti a. Mimal pawhin heihi siamloh a tha - keimahni tan a thalo a ni. Chuvang chuan tunah chuan loh theih loh, mitthi avanga kan han k al khawm te a nih ngawt loh chuan thildang pumpelh theih hi chu tih loh hram hram a tha. Chu chauh chu nilovin, bazarah pawh a tul uk lovah kan la kalkhawm tam mah mahin kan la hria. Hengte hi kan tan a thalo. Kan mamawh lei tur chuan kal zawk a hawn leh thuai a tha. Chutilo chuan kan tan a hlauhawm.

 

Bazarpuiah te kan la khat lutuk a. Heihi nidang anga tih tur a ni love. Kan theihtawpin inveng fimkhur ila, mamawh lei zawk a haw leh vat a, in a tawm tam a tha. Chubakah hotel leh restaurant ah pawh luh tam a chawlh tam hi a tha lo. Tunah chuan a tam thei ang ber mahni ina chaw ei a, chhungkaw intlawh pawh hemi hi remchang a ni ti a mi ina lenna atan hman tur a ni lo a, miin inlengah pawh min duh chiahlo maithei. Chuvang chuan loh theih lohva intlawh ngai thil te a nih loh chuan intlawh loh tur. 

 

Tunah phei chuan Damdawi Inah phei chuan damdawi in lamin mipui tlawh te pawh an khap a. Heti khawp hian kan fimkhur tlang em em a kan hre vek a. Helaiah hi chuan kan theihtawpin i fimkhur tlang ang u. 

 

Loh theihloh thilah lo chuan zinchhuahloh a tha. Aizawl khawpuia mikhual thlen lut lut pawh tam takin kan tlin tawhlo. A bik takin kan MLA te, kan minister te, bial ten an thlenchilh a an khat mup mup mai kha tunah chuan tih tawh rihloh a tha. Chuvang chuan tunah chuan chhungkuaa mahnia a tam thei ang bera awm a, midang intlawhpawh nuai nuai loh a tha. 

 

Tin, sawrkar dawr dawn pawhin loh theihloh thilah lo chuan tihloh a tha. Nidang nghak thei thil chu nghak rih ila. Sawrkarin hnalakna tura exam leh interview te pawh khar vek a ni. 

 

A hnuhnunga chuan lawmthu ka sawi duh a. Mizoram sawrkar hnuaia thawktute zawng zawng leh a bik takin health department hnuaia thawktue chungah an thawh hah em avangin lawmthu ka sawi duh a. A dawt lehah chuan NGO hrang hrang -YMA, MUP, MHIP leh zirlai pawlte, Mizoram hmun tina NGO pawl dang awmte leh kan VC, LC te, theihtawp chhuah a bei mekte chungah hian lawmthu kan sawiin fakawm kan ti a. Kohhrante chungah pawh lawmthu ka sawi duh a. A tul ang nia hriat chu Biak In a chhiar chhuah tur te, inzirtirna te nen theihtawpin Kohhran in tan an la a. Hmun tam takah chuan Biak In a inkhawmloh kan tan ta a. Nakinah he hri hi a lo zualkai zel a nih chuan mahni inchhunga inkhawmna neih a, (digital) media leh TV te kaltlanga inkhawm a tul hun a awm thei ang tih ringin kohhran ten fim takin ngaihtuahna an hman a, an hman zui zel a, a tul anga huaisen taka an tih zel pawh kan ring bawk a ni. 

 

Tin, hemi atan hian 1897 daih tawh khan Sap ho hunlai tawh khan hetiang hripui lo leng a emergency a chetlak dan tur “The Epidemics Diseases Act” an lo siam daih tawh a. Sawrkar department hrang hrang a sawrkar hman tangkai theih tur ang ang chu hman vek tur tiin, indo lai hun angin hripui len hun lai chuan awm zawng zawng leh hmanrua zawng zanwg a tul anga hman nghal tura thu neihna Dan a ni a. “Keini department chuan kan thei ve lo” tih theih a nilo a. Hemi atan tul ah phawt chuan tan la a, tlawmngai taka thawh theuh tur a ni.

Ka thu hnuhnung berah chuan, mihringin kan tih theih chin chu kan ti a. Amaherawhchu a piah lamah chuan Pathian thu a ni. Israel rama Davida huna hripui a len in ni thum chhung lekin a sing tel an thih khan Davidan mawhphurtu a nih thu sawia inchhira Pathian hnena a tawngtaiin, Pathian zahnghaihna lo langah Jerusalem chunga hripui thlentu tur Vantirhkoh ngunhnam pawh Pathian tirhin a ti ding a. Tichuan Jerusalem leh hmun hrang hranga la dam te a chhandam a ni. Chuvangin mipui te leh pawl hrang hrangte kan kohhran te kaihhruiana hnuaiah tawngtaina nen Mizoram hi him tir turin kan vaiin Pathian hnenah dil ila. Kan tawngtaite Lalpa’n min chhan theihna turin tihtakzeta inhlan in Ii dil tlang ang u tih hi ram mipuite hnenah ka chah duh che u a ni e. 

 

Ka lawm e.