Zoram mipuite chibai ule. Vigilance Awareness Week kan hmang tan dawn a ni a.

           A hmasa in India ram a eirukna leh a kaihhnawih chungchanga thuneitu sang Central Vigilance Commission lo sawi hmasa ila. Central Vigilance Commission hi ram in relbawlna ah dikna leh rinawmna in hmun a luah tlat na tur a hlemhletna leh eirukna dotu pawl pawimawh leh dinhmun sang ber luahtu a ni a. Central sawrkar leh a hnuai a organisation hrang hrang te helam a ngun taka vil a, kaihhruai hna thawktu anni. A hna laipui ber hlemhletna tibo tur a mipui a zau thei ang ber zirtirna pek leh eiru te hrem pumpelh lo tura hma la tu anni. Anni kaihhruaina in “Vigilance Awareness Week” hi kum tin thupui than chhuah neiin India ram ah hman thin ani a. Kumin 2020 a thupui chu, ‘Vigilant India, Prosperous India' niin, week hi ni 27 October atang a ni 2 November, 2020 chhung a hman tur a ni. 

          Eirukna leh hlemhletna ven nan sawrkar laipuiin Prevention of Corruption Act, 1988 a siam a. Sawrkar hnathawk bikah chuan eirukna laka an fihlim theih nan CCS (Conduct) Rules danin a phuar mek bawk a. Kan hriat theuh angin Anti-Corruption Bureau (ACB) chu Mizoram sawrkarin lo dinin eirukna leh a kaihhnawih chhui nan tangkai takin a lo hmang tawh thin a. Tunah hian Mizoram Lokayukta sawrkarin a lo din leh ta a. Eirukna chhuitu tur atana a din Lokayukta hi a inrelbawlna leh a hnathawh danah sawrkar thuhnuaia awm a ni lo a, Chairperson hovin hna an thawk tan tawh a ni. Lokayukta hi Prevention of Corruption Act, 1988 hnuaiah eirukna chhui tura thuneihna changtu a ni a, sawrkar hnathawkte mai bakah public servant kan tih ho zawng zawng, Chief Minister leh Minister-te pawh tiamin sawrkar atanga tanpuina dawng/hlawh la zawng zawng (sawrkarin a appoint leh appoint loh zawng zawng nen) Non-Government Organization (NGO) te, Corporation-te, Society-te, Public Sector Undertaking-te, Commission-te, Government Aided Institution-te, Local Council, Village Council a thawkte chungchanga vantlang sum eirukna a inhnamhnawihte a chhui thei vek a ni. 

         Eirukna leh hlemhletna kan tin chu diklo tak, kuttlinglo, rinawmlohna leh inthamna te avanga eirukna lo awm thin te hi a ni a. Heng thil tih duhna chhan tam tak zingah, duhamna, awlsam taka sum lak luh leh hausak thuai thuai duh vang te a ni tlangpui , hei hi rinawmna, dikna, nghehna kan tlakchham vang a ni. Kan sawi tak dona leh nuairehna tan a hmanraw tha ber chu Dikna leh Rinawmna tluan tling mitin in kan neih hi ani. Rinawmna leh Dikna chu enge kan tih chuan “ Mihring rilru ngaihtuahna nghet, tha, rinawmna neih a, hlemhletna leh eirukna duhna thinlung leh rilru neihloh a, in bawih tir loh” tih hian a sawifiah awm e. Ram pum huap sawrkar, kohhran, khawtlang, NGO, Local Council, Village Council leh zirlai ah te rinawm tlatna a pawimawh hle a, hei hi hmasawnna rahbi pawimawh hmasa ber a ni. 

          A dawt a pawimawh leh chu, kan nitin hun hmanna kawng tin reng ah duhthlan tur kan nei theuh a, keimahni theuh hi kan tih leh tihloh tur ah thutlukna siamtu, thu neitu kan ni. | thlan tur chu i kut ah a awm a, nangman i duh ai phal a nih loh chuan tuman i duhthlanna an thlak theilo. Mi tu pawh rinawmna dik ngaipawimawh a, hlut thiam leh ngaisang apiang hi khualehtui tha chu an ni. Mitin in hei hi tha kan tih tak zet a kan duh chuan khawvel nuam zawk leh him zawk kan siam thei ngei ang. 

          Rinawmna leh dikna kan neih loh a, kan hlut loh chuan kan ram kawng hrang hrang a hmasawnna tur a thuanawp ang a, khawtlang, zirna te alo chhia ang a, in nghahna tlaklo ah kan chhuah mai dawn a lo ni. Chuvangin, mihring nun ti zahawmtu, dikna leh rinawmna vuan tlatin hlemhletna te nuaibo turin mawhpurhna kan nei vek a, chumi hlen chhuak turin fimkhur tak a inveng in hlawhtling ngei turin tan ila sauh sauh ang u tiin kan in sawm a ni. 

         Kumin hi kan ram in hripui a tawrh mek avangin, kum danga District tin a, a huhova hlemhletna leh eirukna dona pawimawh zia in hrilh tharna leh rinawmna thutiam lakna hun kan nei thei dawn lova. Amaherawhchu online hmanga thutiam erawh a duh apiang lak theih turin Vigilance Department website ah Central Vigilance Commission in a siam dung zui a dah a ni tih min lo hriatsak ula. Hei bakah hian, Department hrang hrang in kan hnathawh lai mek atanga bawhzui tur te a awm dawn bawk a, hengte hi tha tak leh dik tak a kan tih theih theuh kan beisei a ni. 

          A tawp ber ah chuan, mimal tin te a thar a eirukna leh hlemhletna, kan ram tichhetu leh ram hmasawnna daltu hi dova, mahni hmazawn theuhvah rinawmna vawng nung thar a, India ram eirukna lak a fimkhur tak a veng theitu kanni tih hre thar leh theuh turin ka ngen a che u.